How to Read a Paper: The Basics of Evidence-Based Medicine

How to Read a Paper: The Basics of Evidence-Based MedicineHow to Read a Paper: The Basics of Evidence-Based Medicine της Trisha Greenhalgh

βαθμολογία: 3 από 5 αστέρια

Πολύ καλό, περιεκτική, συνοπτικό. Ενδείκνυται για κατανάλωση από υποψήφιους διδάκτορες, χωρίς φόβο και με ελάχιστες παρενέργειες.

Goodreads

Συνέχεια ανάγνωσης

“Πόσο απαλό δέρμα έχεις!…”


Φωτο: Shutterstock

Όπως ανακοίνωσαν ερευνητές του University College London, η αντίληψή μας ότι το δέρμα των ανθρώπων που αγγίζουμε είναι απαλότερο από το δικό μας είναι μια ψευδαίσθηση. Πρόκειται πιθανώς για εξελικτική προσαρμογή με σκοπό την ανάπτυξη κοινωνικών δεσμών. Η “ψευδαίσθηση της κοινωνικής απαλότητας” (“social softness illusion” – SSI), όπως ονομάζεται, είναι ένας μηχανισμός ανταμοιβής για αυτόν που νοιάζεται για τον συνάνθρωπό του, αναφέρει μία εκ των συγγραφέων, η Αικατερίνη Φωτοπούλου.

Άλλη μία (μικρή) απόδειξη ότι ο εγκέφαλός μας κατασκευάζει τον κόσμο που αντιλαμβανόμαστε ως πραγματικότητα.

Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Current Biology.

Πηγή:
Here’s why your partner’s skin isn’t as soft as you think it is – ScienceAlert.

Συνέχεια ανάγνωσης

Πώς ένα βιβλίο μπορεί να σου αλλάξει τα μυαλά!

Υπάρχουν πολλά παραδείγματα ανθρώπων που ισχυρίζονται ότι ένα βιβλίο άλλαξε τη ζωή τους ή τον τρόπο που βλέπουν τον κόσμο ή πλούτισε το συναισθηματικό κόσμο τους κ.λπ. Αυτές τις προσωπικές εμπειρίες (έχω κι εγώ αρκετές τέτοιες) έρχονται τώρα επιστημονικές έρευνες να τις τεκμηριώσουν.

Σε μια πρόσφατη έρευνα αποδεικνύεται ότι το διάβασμα ενός βιβλίου μπορεί να επηρεάσει τη μακροχρόνια συνδεσιμότητα στη σωματοαισθητική περιοχή του φλοιού του εγκεφάλου. Δεκαεννέα εθελοντές διάβασαν ένα βιβλίο (όλοι το ίδιο) μέσα σε εννέα ημέρες και κάθε μέρα μετά το διάβασμα τους σκανάριζαν τον εγκέφαλο (fMRI). Όπως φάνηκε, η συνδεσιμότητα σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου αυξήθηκε σημαντικά, δηλαδή ο εγκέφαλος δημιούργησε νέες (και ίσως μόνιμες) συνδέσεις μεταξύ των νευρικών κυττάρων του. Σύμφωνα με τους ερευνητές, ο αναγνώστης μπαίνει στο πετσί του ρόλου του πρωταγωνιστή και συμμετέχει στην ιστορία. Έτσι, ζει κατά μία έννοια τη ζωή του πρωταγωνιστή.

Πρόκειται για μία θεωρία που έχουν διατυπώσει πολλοί ερευνητές. Η Maryanne Wolf στο Proust and the squid λέει ότι ένα βιβλίο μπορεί να αλλάξει τον εγκέφαλο του αναγνώστη. Αλλά και ο Stephen Pinker στο The Better Angels of Our Nature λέει ότι τα βιβλία συνέβαλαν κατά πολύ μεγάλο ποσοστό στον εκπολιτισμό του ανθρώπου και στη μείωση της βίας.

Ενδιαφέρον θα είχε η μελέτη της επίδρασης των βιβλίων και σε άλλες περιοχές του εγκεφάλου, εκτός φλοιού, π.χ. στο δικτυωτό σχηματισμό.

Berns Gregory S., Blaine Kristina, Prietula Michael J., and Pye Brandon E. Brain Connectivity. 2013, 3(6): 590-600. doi:10.1089/brain.2013.0166.

Συνέχεια ανάγνωσης

Άλλα λόγια…

“…Being different from European and American nations, most
Japanese people are middle-sized. […] Difference in diet, level of stress, etc can certainly produce a bizarre distribution of data specific to Japanese people…”

Συνεχίζεται η ιστορία με τον Fujii, ο οποίος στο προηγούμενο τεύχος του Anaesthesia ξεμπροστιάστηκε για επιστημονική απάτη. Στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού δημοσιεύεται επιστολή του, με την οποία προσπαθεί να δικαιολογηθεί. Τι ότι οι Γιαπωνέζοι (βασικά οι Γιαπωνέζες) είναι μικρόσωμος λαός ισχυρίζεται και αποκλίνουν από την κανονική κατανομή, τι ότι μόνος του έκανε τα πειράματα στα ζώα, τι ότι το νοσοκομείο που δούλευε δεν είχε δική του επιτροπή ηθικής…

Σε ό,τι αφορά στη δική μας έρευνα αναφέρει το αόριστο:

The diaphragm is the most important muscle in the respiratory pump. Since publishing our first laboratory report [6], we have studied the effects of several drugs, such as phospodiesterase-3 inhibitors, calcium channel blockades, benzodiazepines, and others, on diaphragmatic contractility in animals. All measurements (including haemodynamics, blood gas tensions, trans-diaphragmatic pressure and integrated activity of the diaphragm) and analyses of data obtained from the experiments were performed by myself and colleagues (co-authors), and this can be proved by them.

Και τελειώνει την επιστολή του με το ανεπανάληπτο:

The only thing I can say is that we performed the tests over years with full honesty and integrity. Additionally, I did not write these articles alone, and some of data were collected by others as well.

Το τελευταίο μού θυμίζει:

  1. «Μαζί τα φάγαμε».
  2. «Μαζί αγοράσαμε τα υποβρύχια στο ΚΥΣΕΑ».

Πάντως, η απάντηση του περιοδικού ήταν λακωνική και άκρως δηκτική. Η στατιστική ανάλυση που κατέδειξε την απάτη βρίσκει εφαρμογή παντού στο σύμπαν: από τα υποατομικά σωματίδια έως τα γαλαξιακά σμήνη (συμπεριλαμβανομένων των Γιαπωνέζων!). Και καταλήγει:

Access to Dr Fujii’s original data would help us confirm the veracity or otherwise of his claims.

Για να δούμε; Θα δεχτεί ο Fujii να δώσει τα πρωτογενή δεδομένα του για έλεγχο;

Correspondence. The analysis of 168 randomised controlled trials to test data integrity. Y. Fujii. Article first published online: 18 APR 2012
DOI: 10.1111/j.1365-2044.2012.07189.x

Correspondence. A reply. J.B. Carlisle, J.J. Pandit Editor, S.M. Yentis Editor-in-Chief. Article first published online: 18 APR 2012
DOI: 10.1111/j.1365-2044.2012.07190.x

Συνέχεια ανάγνωσης

Επαναλήψεις

Η στατιστική, θέλουμε-δε θέλουμε, είναι το μόνο εργαλείο που έχουμε για να πλησιάσουμε όσο μπορούμε την επιστημονική αλήθεια. Η κακή χρήση του εργαλείου δεν πρέπει να καταδικάζει το εργαλείο αυτό καθεαυτό. Η κακή χρήση της στατιστικής σε πολλές περιπτώσεις ευθύνεται για την κακή φήμη που έχει, ακόμα και στις τάξεις των επιστημόνων. Υπάρχει λοιπόν ανάγκη κάθε επιστήμονας να ελέγχει την ορθότητα των μετρήσεών του και των αποτελεσμάτων που εξάγει κάθε φορά, αλλά κυρίως των ερμηνειών που δίνει σε αυτά τα αποτελέσματα.

“…as with other methodological advances, the improvements to biological understanding they provide depend crucially on them being applied and interpreted correctly.”

Σε αυτό το άρθρο του περιοδικού PLoS Pathogens παρουσιάζεται η κακή χρήση της στατιστικής σε δημοσιεύματα σε -ακόμα και πολύ καλά- περιοδικά παρασιτολογίας. Επίσης, προτείνονται τρόποι αποφυγής τέτοιων σκοπέλων. Το άρθρο καταπιάνεται με το πρόβλημα των επαναλαμβανόμενων μετρήσεων στο ίδιο υποκείμενο, ένα πρόβλημα που συναντάται σε όλες τις βιολογικές επιστήμες και, από προσωπική πείρα, διαπιστώνω ότι σε μερικές περιπτώσεις είναι εξαιρετικά δύσκολο να γίνει κατανοητό. Ο εγκέφαλος μερικών -κατά τα άλλα πολύ καλών- επιστημόνων αρνείται πεισματικά να το κατανοήσει.

Μερικά αποσπάσματα από το άρθρο:

In a literature search of papers published in the last three years we found that, of 76 papers using mixed effects models to analyse infection data in seven high impact parasitology journals, only 25% of publications explicitly checked and/or controlled for temporal auto-correlation. This indicates a worrying trend and potentially a major problem with the validity of reported findings.

Advances in statistical methodology should provide important and useful tools for understanding infections and disease in just the same way as do advances in genetic, molecular, and immunological methods. Investing in learning how to effectively use tools, such as mixed effects models, pays by providing robust and novel insight into the roles of hosts and parasites in shaping patterns of disease. However, as with other methodological advances, the improvements to biological understanding they provide depend crucially on them being applied and interpreted correctly. Temporal correlation in time-course data can compromise statistical analyses by increasing the likelihood of false positives, yet this problem has been largely overlooked in parasitology. We strongly support the implementation of more sophisticated statistical analyses in which the assumptions underlying models are fulfilled to safeguard against inaccurate or misleading results and provide a solid foundation from which to progress understanding of disease.

Pollitt LC, Reece SE, Mideo N, Nussey DH, Colegrave N (2012) The Problem of Auto-Correlation in Parasitology. PLoS Pathog 8(4): e1002590. doi:10.1371/journal.ppat.1002590

Συνέχεια ανάγνωσης

Μικρόβια και συμπεριφορά


Το εντερικό νευρικό σύστημα έχει χαρακτηριστεί ως «δεύτερος εγκέφαλος» καθώς διαθέτει ιδιαίτερη δομή, αυτονομία και λειτουργικότητα παρόμοια του κεντρικού νευρικού συστήματος. Στο περιοδικό Neurogastroenterology & Motility δημοσιεύτηκε ανασκόπηση για την αλληλεπίδραση της μικροβιακής χλωρίδας του εντέρου με τον άξονα έντερο-εγκέφαλος. Έμμεσες ενδείξεις στον άνθρωπο, αλλά κυρίως πειραματικές ενδείξεις σε ζώα δείχνουν ότι αλλαγές στη σύνθεση και στον πληθυσμό των βακτηρίων του εντέρου μπορούν να επηρεάσουν τη συμπεριφορά με πολλούς τρόπους. Τέτοιου είδους επιδράσεις μπορεί να έχουν κλινική σημασία σε ψυχιατρικούς ασθενείς ή απλά να επηρεάζουν την καθημερινή ζωή μας.

Bercik, P., Collins, S. M. and Verdu, E. F. (2012), Microbes and the gut-brain axis. Neurogastroenterology & Motility. doi: 10.1111/j.1365-2982.2012.01906.x

Συνέχεια ανάγνωσης

Επιστημονική απάτη

Το μεγάλο και έγκριτο περιοδικό Anaesthesia που εκδίδεται από το Association of Anaesthetists of Great Britain and Ireland ανακοίνωσε ότι αποσύρει συγκεκριμένες εργασίες και διαβεβαιώνει τους αναγνώστες ότι θα συνεχίσει να κρατάει ψηλά το επίπεδο των ερευνών που δημοσιεύει. Επίσης, δημοσιεύει τέσσερα πολύ καλά άρθρα σχετικά με το θέμα. Οι εργασίες που αποσύρονται είναι του Y. Fujii από το Πανεπιστήμιο του Τόκιο, ο οποίος φαίνεται ότι δημοσίευσε κατασκευασμένες εργασίες. Συνολικά ερευνήθηκαν 169 δημοσιεύματά του και βρέθηκε ότι τα δεδομένα τους αποκλίνουν σημαντικά από τον μέσο όρο των αναμενόμενων. Κάποιες από αυτές μάλιστα άπτονται των δικών μας ερευνών πάνω στη δια-διαφραγματική πίεση. Ύστερα από έρευνα του Πανεπιστημίου του Τόκιο, επιβεβαιώθηκε η υποψία και ο Fujii αποπέμφθηκε.

Πρόκειται για άλλη μια περίπτωση επιστημονικής απάτης. Κάποιοι χαίρονται γιατί όπως ισχυρίζονται τέτοια περιστατικά αποδεικνύουν την αναξιοπιστία της Επιστήμης. Προσωπικά πιστεύω ότι καθώς τέτοια φαινόμενα ανακύπτουν όλο και συχνότερα, αυτό δείχνει ότι η επιστημονική κοινότητα διαθέτει τους απαραίτητους ελεγκτικούς μηχανισμούς αυτοκάθαρσης.

Συνέχεια ανάγνωσης

Σιροπιαστά

Jason O'Halloran, FlickrΓιατί δε βρίσκεις εύκολα γάτα σε ζαχαροπλαστείο; Απλά γιατί οι γάτες δεν έχουν γευστικούς κάλυκες για το γλυκό.

Σε μια πρόσφατη μελέτη αναφέρεται ότι η απώλεια της γεύσης του γλυκού είναι διαδεδομένη ανάμεσα στα σαρκοφάγα θηλαστικά. Όπως φαίνεται, το υπεύθυνο γονίδιο χάθηκε, καθώς δεν εξυπηρετούσε την επιβίωση αυτών των ζώων, αφού η γεύση του γλυκού μάλλον απουσιάζει, λόγω των διατροφικών τους συνηθειών.

Jianga P., Josuea J., Lia X., Glaserb D., Lia W., Branda J.G., Margolskeea R.F., Reeda D.R., Beauchampa G.K. Major taste loss in carnivorous mammals. PNAS 2012; March 12. Published online before print. doi: 10.1073/pnas.1118360109

Συνέχεια ανάγνωσης

Φύλο και βιοποικιλότητα

Μία από τις βασικές θεωρίες στη Βιολογία είναι ότι η σεξουαλική αναπαραγωγή ευνοεί την εξέλιξη αυξάνοντας το ρυθμό δημιουργίας ειδών. Η αύξηση αυτού του ρυθμού οφείλεται σε ανασυνδυασμό των γονιδίων, απομάκρυνση επιβλαβών μεταλλάξεων και καλύτερη προσαρμογή στο περιβάλλον. Ωστόσο, η σεξουαλική αναπαραγωγή μπορεί και να μειώσει τους ρυθμούς της εξέλιξης μέσω της απομάκρυνσης μεγάλων γενετικών ανασυνδυασμών, του κόστους εξεύρεσης ζευγαριού, της έκθεσης σε θηρευτές και σεξουαλικά μεταδιδόμενες νόσους. Σε αυτή την εργασία οι συγγραφείς σχεδίασαν ένα μαθηματικό μοντέλο, βάζοντας μέσα ένα σωρό παράγοντες και βρήκαν ότι η σεξουαλική αναπαραγωγή μάλλον δεν ευνοεί την ειδογένεση. Καλή εργασία, αλλά τα συμπεράσματά της είναι παρακινδυνευμένα. Αν δεν επιβεβαιωθούν στην πράξη, θα παραμείνουν απλές εικασίες.

Melian CJ, Alonso D, Allesina S, Condit RS, Etienne RS (2012) Does Sex Speed Up Evolutionary Rate and Increase Biodiversity? PLoS Comput Biol 8(3):e1002414. doi:10.1371/journal.pcbi.1002414

Συνέχεια ανάγνωσης