Slavery Museum

Το International Slavery Museum του Liverpool είναι ένα μνημείο για την ανθρωπότητα. Ένα μνημείο που κρατάει αναμμένη τη συλλογική μνήμη της κοινωνίας. Η σκλαβιά, που σχετικά πρόσφατα στην ιστορία του ανθρώπινου γένους άρχισε να καταδικάζεται ως αποτρόπαιη από τη δυτική κοινωνία, εκτίθεται στο μουσείο, σε όλη της τη φρίκη. Αυτή η ντροπή για τον άνθρωπο γίνεται σύμβολο αξιοπρέπειας και η οδύνη που προκαλεί κρατάει ζωντανή την ελπίδα για το μέλλον της ανθρωπότητας.

Καραβιές νέγρων έφυγαν από τις δυτικές ακτές της Αφρικής (πάνω από τέσσερα εκατομμύρια μέσα σε τρεις αιώνες) με καράβια που απέπλεαν από το Liverpool. Διέσχιζαν τον Ατλαντικό, άδειαζαν το «φορτίο» στην Αμερική (Βόρεια και Νότια) και επέστρεφαν με τον χρυσό των ιθαγενών Ινδιάνων ξανά στην Ευρώπη.

Στο International Slavery Museum μπαίνεις σε ένα «τούνελ» χρόνου και βγαίνεις λίγο διαφορετικός. Λίγο πιο «νέγρος».

Συνέχεια ανάγνωσης

René Magritte

Πριν από λίγες ημέρες βρέθηκα στο Μουσείο Μοντέρνας και Σύγχρονης Τέχνης Tate του Liverpool. Εκεί λειτουργούσε έκθεση του μεγάλου Βέλγου ζωγράφου René Magritte. Ο Magritte είναι πραγματικά ένας τεχνίτης της παραπλάνησης. Ένας άνθρωπος ο οποίος είχε δηλώσει ότι «η ζωγραφική είναι πολύ βαρετή», παγιδεύει τον εγκέφαλό σου, χωρίς να το θέλεις, σε ένα κύκλο πραγματικότητας-σουρρεαλισμού. Έναν κύκλο ύπουλο, αέναο, που όσο προσπαθείς να τον σταματήσεις και να ξεφύγεις απ΄ αυτόν, τόσο αυτός σε ρουφάει σαν καταβόθρα και σε ενσωματώνει στους πίνακές του.

Σε μια γωνιά το βλέμμα μου καρφώθηκε σε έναν μικρό πίνακα. Κάπου τον ξέρω, είπα, κάπου τον έχω ξαναδεί. Ήμουν σίγουρος ότι αυτό το φανάρι, αυτό το δέντρο, αυτός ο ουρανός, μού ήταν γνωστά. Ένας πίνακας γεμάτος φως. Σκοτάδι και φως. Λήθη και γνώση. Ζωή και θάνατο. Και τότε ο εγκέφαλός μου πήρε φωτιά. Τον είχα δει κάπου σε ένα βιβλίο. Ναι, πρέπει να ήταν ένα εξώφυλλο. Ένα εξώφυλλο από βιβλίο που έχω διαβάσει. Ήταν από το βιβλίο του Γιώργου Γραμματικάκη, Η Αυτοβιογραφία του Φωτός.

Πιο κάτω είδα ένα από τα πολύ γνωστά έργα του, με τα οποία παίζει με την πραγματικότητα και το φανταστικό, σαν να κοροϊδεύει το θεατή: μία πίπα και από κάτω η επιγραφή “This is not a pipe”. (Ο ίδιος πίνακας υπάρχει και στα γαλλικά “Ceci n’est pas une pipe”.) Πέρα από την κατάφωρη παραβίαση της λογικής μου και την πυροδότηση εκατομμυρίων συνάψεων στον εγκέφαλό μου για να καταλάβω τον πίνακα, συνέβη και κάτι ακόμα: θυμήθηκα το εξώφυλλο ενός άλλου βιβλίου που διάβασα: The man who mistook his wife for a hat του Oliver Sacks. Σε αυτό το εξώφυλλο υπάρχει ένα καπέλο και από κάτω η επιγραφή “Ceci est ma femme”. Έμοιαζαν τόσο αυτά τα δύο: ύφος, γραμματοσειρά, τεχνοτροπία, διαστρέβλωση της πραγματικότητας. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, έψαξα αμέσως για αυτό το βιβλίο. Στο οπισθόφυλλο βρήκα: “Cover illustration by Paul Slater after Magritte’s The Betrayal of Images.

Τόσες συμπτώσεις; Τόσες φορές ο Magritte στη ζωή μου;

Συνέχεια ανάγνωσης

Παραδόσεις

Η περίπτωση της Τσεχοσλοβακίας είναι ένα θαυμαστό παράδειγμα ειρηνικής επίλυσης διαφορών μεταξύ δύο λαών. Οι Τσέχοι και οι Σλοβάκοι αποφάσισαν ότι δεν μπορούν να ζήσουν πια μαζί και «χώρισαν τα τσανάκια τους» ήσυχα και ωραία. Μακάρι και έκαναν έτσι και αλλού στα Βαλκάνια.

Bratislava

(περισσότερα…)

Συνέχεια ανάγνωσης