Κβαντοβιολογία

Μπορεί η κβαντομηχανική να εξηγήσει βιολογικά φαινόμενα; Ο πυρηνικός φυσικός Jim Al-Khalili παρουσιάζει τρία παραδείγματα: quantum tunneling, quantum coherence και quantum entanglement, και πώς αυτά τα φαινόμενα του νανο-κόσμου μπορούν να περιγράψουν φαινόμενα όπως οι μεταλλάξεις ή προσανατολισμός των αποδημητικών πτηνών. Κβαντοβιολογία: μια νέα επιστήμη!

Συνέχεια ανάγνωσης

Η ψευδαίσθηση της αυτοκυριαρχίας

Ο Ed Yong σε αυτή την ομιλία του στο TED μιλάει για τα παράσιτα ως μονάδες ελέγχου άλλων οργανισμών. Θίγει πολλά θέματα, μεταξύ των οποίων και η ελεύθερη βούληση. Εντύπωση κάνει η δήλωσή του ότι ένας στους τρεις ανθρώπους έχει τοξόπλασμα στον εγκέφαλό του!

Τελικά πιο πιθανό είναι να ευθύνεται ένας άλλος οργανισμός μέσα μας για τη συμπεριφορά μας, παρά να μας ψεκάζουν.

Συνέχεια ανάγνωσης

Η μαγειρική κάνει καλό στον εγκέφαλο

Σε αυτή την ομιλία η Suzana Herculano-Houzel εξηγεί γιατί ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι ξεχωριστός. Ακούγεται παράξενο, αλλά φαίνεται πώς η “έκρηξη” στο μέγεθος του εγκεφάλου έγινε όταν ο πρωτοάνθρωπος άρχισε να μαγειρεύει. Αναλυτικά στοιχεία μπορείτε να βρείτε στο πολύ καλό βιβλίο Catching Fire.

Συνέχεια ανάγνωσης

Κουάξ!

Η υπεροψία του είδους μας, το οποίο βλέπει τα ζώντα όντα ως κατώτερα, και η ανθρωποκεντρική θεώρηση του φυσικού κόσμου στρεβλώνει την αντίληψή μας για το θαύμα της ζωής. Έτσι, προβάλλοντας συμπεριφορές δικές μας στα “κοντινά” μας ζώα ή κρίνοντας συμπεριφορές δικές τους με το μέτρο της ανθρώπινης ηθικής χάνουμε το πραγματικό μεγαλείο της ζωής: την αδήριτη ανάγκη να περάσουν τα γονίδια στην επόμενη γενιά. Έτσι, συμπεριφορές όπως η παιδοκτονία στα αιλουροειδή μάς φαίνονται αποκρουστικές με την οπτική της τρέχουσας ανθρώπινης ηθικής. Αν όμως ιδωθούν με τα μάτια της Εξέλιξης τότε αποκαλύπτεται η πραγματική ανάγκη για αυτά τα φαινόμενα.

Μια από αυτές τις “περίεργες” για τα ανθρώπινα γούστα συμπεριφορές περιγράφεται στο παρακάτω επιστημονικό άρθρο. Ένα είδος μικρού βατράχου στα δάση του Αμαζονίου εμφανίζει νεκροφιλία! Η περίοδος ζευγαρώματος για αυτό το είδος είναι πολύ μικρή και παρατηρείται “συνωστισμός” και μεγάλος ανταγωνισμός μεταξύ των αρσενικών για να βρουν μια θηλυκή. Καθώς το ζευγάρωμα γίνεται στο νερό, πολλά θηλυκά πνίγονται. Κάποια αρσενικά όμως ζευγαρώνουν με τα νεκρά θηλυκά, ενώ ταυτόχρονα πιέζουν το νεκρό σώμα, έτσι ώστε να αποβληθούν τα αβγά (που είναι ακόμα ζωντανά) και να γονιμοποιηθούν. Αυτή η πρακτική φαίνεται πώς δίνει στο είδος ένα ισχυρό προσαρμοστικό πλεονέκτημα.

Ας σημειωθεί ότι νεκροφιλία έχει περιγραφεί και σε άλλα σπονδυλωτά, εκτός από τα αμφίβια: ερπετά, πτηνά και θηλαστικά.

Izzo, T.J., Rodrigues, D.J., Menin, M., Lima, A.P., et al. (2012) Functional necrophilia: a profitable anuran reproductive strategy? Journal of Natural History. [Online] 46 (47-48), 2961–2967. Available from: doi:10.1080/00222933.2012.724720.

Συνέχεια ανάγνωσης

Μετενσαρκώσεις!

Μια καταπληκτική εργασία δείχνει πώς μια χρυσαλίδα μεταμορφώνεται σε πεταλούδα. Έχουν χρησιμοποιηθεί αξονικές τομογραφίες για να παραχθούν τρισδιάστατες εικόνες.

Δείτε και το σχετικό video.

Lowe, T., Garwood, R.J., Simonsen, T.J., Bradley, R.S., et al. (2013) Metamorphosis revealed: time-lapse three-dimensional imaging inside a living chrysalis. Journal of the Royal Society, Interface / the Royal Society. [Online] 10 (84), 20130304. Available from: doi:10.1098/rsif.2013.0304.

Συνέχεια ανάγνωσης

Κουνούπια alien

Άλλη μία περίπτωση που ένα παράσιτο ελέγχει τον ξενιστή του. Τα μολυσμένα με το πλασμόδιο της ελονοσίας κουνούπια δείχνουν αυξημένη έλξη προς την ανθρώπινη μυρωδιά!

Smallegange, R.C., van Gemert, G.-J., van de Vegte-Bolmer, M., Gezan, S., et al. (2013) Malaria Infected Mosquitoes Express Enhanced Attraction to Human Odor. PloS one. [Online] 8 (5), e63602. Available from: doi:10.1371/journal.pone.0063602.

Συνέχεια ανάγνωσης

Who’s the predator?

Ένα νεαρό “αλογάκι της Παναγίτσας”, του είδους Hymenopus coronatus (Μάντις της ορχιδέας, ενδημικό των δασών της νοτιοανατολικής Ασίας), τραβάει την προσοχή ενός ανυποψίαστου γρύλου, που το κυνηγάει πάνω στα άνθη λευκής ορχιδέας. Τον περιμένει όμως μια έκπληξη από ένα ενήλικο του ίδιου είδους που παραμονεύει!

Συνήθως σκεφτόμαστε ότι οι ταινίες θρίλερ είναι αποκυήματα νοσηρής φαντασίας παρανοϊκών σεναριογράφων. Συχνά όμως η Φύση αποδεικνύεται πιο εφευρετική!

Συνέχεια ανάγνωσης

Cockpit!

Macropinna microstoma
Image credits: © 2004 MBARI

Το ψάρι Macropinna microstoma είναι ένα βενθικό είδος (ζει στα 600-800 m) με διαφανές κεφάλι! Αυτή η περίεργη κατασκευή της Εξέλιξης φαίνεται πως εξυπηρετεί την προστασία των ματιών του που βρίσκονται μέσα στο κεφάλι του (οι δύο πράσινοι σφαιροειδείς σχηματισμοί). Τα μαύρα σωμάτια πάνω από το στόμα είναι οσφρητικά όργανα. Η M. microstoma φαίνεται πως είναι και πολύ καλός κλέφτης, καθώς αρπάζει τη λεία των σιφονοφόρων (ξαδέλφια των θαλάσσιων μεδουσών). Αν και είναι γνωστό είδος από το 1939, παρατηρήθηκε ζωντανό μόλις το 2004 από ερευνητές στο Monterey Bay Aquarium Research Institute.

Συνέχεια ανάγνωσης