Ο Διονύσιος Σολωμός φέρει το προσωνύμιο «εθνικός ποιητής». Αυτός ο προσδιορισμός, από τα σχολικά ακόμη χρόνια, στοιχειώνει τα βιβλία των μαθητών. Στοιχειώνει και την εθνική μας συνείδηση, αφού μας ακολουθεί όποτε ακούμε και παιανίζουμε τον Εθνικό μας Ύμνο.
Ο Διονύσιος Σολωμός είναι ένα σπουδαίο και σπάνιο πνεύμα. Χειρίζεται τη γλώσσα άνετα και ποικιλότροπα. Πάντα μεστός, περιεκτικός και με θαυμαστή φαντασία. Οι συνθέσεις του είναι μοναδικές.
Στο βιβλίο αυτό περιλαμβάνονται τα περισσότερα από τα έργα του -ποιήματα, πεζά, σχεδιάσματα- σε πρόλογο του Ι. Πολυλά. Ξεχωρίζουν βέβαια ο Ύμνος εις την Ελευθερίαν και οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι. Ένα καταπληκτικό πεζό, ο Διάλογος, το διάβασα για πρώτη φορά και νομίζω ότι είναι ένα από τα σπουδαιότερα κείμενα για τη νεοελληνική γλώσσα. Ο Σολωμός πλέκει το εγκώμιο της δημοτικής, υποστηρίζει ένθερμα τη ζωντάνια και τη δυναμική της γλώσσας, και κατακεραυνώνει τους «σοφολογιότατους».
Το βιβλίο τελειώνει με τη Γυναίκα της Ζάκυθος, ένα σκοτεινό κείμενο, επηρεασμένο από τη Θεία Κωμωδία του Δάντη. Η Γυναίκα, μια μισητή γριά, απεχθής, στριμμένη, μισότρελη, μισελληνίδα και στρίγκλα, παραδίδεται στο Διάβολο.
Διονύσιος Σολωμός
Ποιήματα και Πεζά
Εκδόσεις: Γράμματα