Είχα να διαβάσω Πλάτωνα από το Γυμνάσιο. Διδαχθήκαμε Σωκράτη επιφανειακά, άτσαλα, ανούσια. Δεν έμεινε τίποτα. Αποφάσισα να ξαναδιαβάσω Σωκράτη με αφορμή μια ειδική έκδοση μιας εφημερίδας.
Η μετάφραση ήταν αρκετά καλή και η ανάλυση κατατοπιστική. Το αρχαίο κείμενο έξοχο. Μια πραγματική διδασκαλία. Ένα μνημείο του ανθρώπινου πνεύματος. Όταν διαβάσεις το αρχαίο κείμενο δεν έχεις καμία αμφιβολία για το πώς κατάφερε να επιβιώσει για τόσους αιώνες. Η δυναμική του σε καθηλώνει. Η ζωντάνια του σε συνθλίβει. Έρχεσαι σε επαφή με μια εποχή της ανθρώπινης ιστορίας που γέννησε μια λαμπρή σκέψη. Και η διαχρονικότητά της είναι εντυπωσιακή. Συνειδητοποιείς ότι δεν είναι υπερβολή αυτό που είπε κάποιος φιλόσοφος, ότι ολόκληρη η ανθρώπινη φιλοσοφική σκέψη δεν είναι παρά υποσημειώσεις στο έργο του Πλάτωνα.
Η «Απολογία Σωκράτους» είναι βέβαια το κορυφαίο βιβλίο για τη ζωή του Σωκράτη και η κυριότερη -μαζί με αυτήν του Ξενοφώντα- ιστορική πηγή της δίκης του. Εκεί πρωτοεμφανίζονται ιδέες όπως η κοινωνική συνείδηση ή τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ωστόσο, περισσότερο ενθουσιάστηκα με τον «Κρίτωνα», που αποτελεί μνημείο ηθικής. Ο Κρίτων επισκέπτεται τον Σωκράτη στη φυλακή και του προτείνει βοήθεια για να δραπετεύσει. Ο Σωκράτης τότε αρνείται με μια θεϊκή συμφωνία επιχειρημάτων υπέρ της ηθικής αξιοπρέπειας του ατόμου, για να μην καταντήσει «άχθος αρούρης».
Αλήθεια, έχετε ποτέ σκεφτεί ότι οι δύο μεγαλύτεροι δάσκαλοι, που χάραξαν την ιστορία της δυτικής σκέψης, ο Σωκράτης και ο Ιησούς, δεν άφησαν ποτέ γραπτά στοιχεία οι ίδιοι, αλλά ό,τι γνωρίζουμε για αυτούς προέρχεται από αναφορές άλλων;