Η ζωή είναι επίλυση προβλημάτων

Ο Karl Popper θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους φιλοσόφους του εικοστού αιώνα. Ειδικά σε θέματα επιστημολογίας έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στη σύγχρονη επιστήμη, καθώς φώτισε και ενέπνευσε πολλούς επιστήμονες και ανέδειξε τη δουλειά τους.

Στο βιβλίο του «Η ζωή είναι επίλυση προβλημάτων» περιλαμβάνονται δοκίμια, ομιλίες και συνεντεύξεις του διάσημου διανοητή σε θέματα ιστορίας, πολιτικής και βέβαια επιστήμης. Το βιβλίο αποτελεί επιτομή του έργου και των ιδεών του Popper, πάνω σε αυτά τα θέματα, όπως ο ίδιος τα παρουσιάζει στο κοινό του.

Οι θέσεις του για την ιστορία («η Ιστορία τελειώνει σήμερα», φανατικός πολέμιος του ιστορικισμού και του μαρξισμού, από τα νύχια του οποίου σώθηκε πολύ νωρίς), την πολιτική (μαχητής της δημοκρατίας ως «ενός συστήματος που επιτρέπει την αλλαγή της εξουσίας χωρίς αιματοχυσία» και απολογητής της ενισχυμένης αναλογικής) και την επιστήμη (η επιστήμη είναι όπως ολόκληρη η βιολογία: δοκιμή και λάθος) είναι απλά διατυπωμένες (θαυμάζει τον Bertrand Russel) και δομημένες με τη λογική του Kant.

Η έννοια της διαψευσιμότητας που εισήγαγε στην επιστημολογία έχει γίνει σύμβολο, αν και έχει δεχτεί αρκετή κριτική. Ωστόσο, ο θαυμασμός του για τον Einstein (τον αναφέρει σε πάρα πολλά παραδείγματά του) δεν τον αφήνει να δει την ομορφιά της Κβαντομηχανικής. Δηλώνει ότι διαφωνεί με τη θεωρία του Niels Bohr, αλλά όπως φαίνεται -σύμφωνα με τη δική του τεχνική της διαψευσιμότητας- κανείς ως τώρα δεν έχει καταφέρει να την καταρρίψει. Και είναι ίσως το καλύτερο παράδειγμα επιστημονικής μεταφυσικής!

Στη γνωσιοθεωρία προχωράει πέρα από πολλούς διανοητές υποστηρίζοντας την «γενετικά a priori γνώση». Ακόμα και η μεταφυσική του στην επιστήμη τον κάνει να αποκλίνει από τον υποτιθέμενο θετικισμό του Κύκλου της Βιέννης.

Στο μόνο σημείο που διαφωνώ μαζί του είναι οι απόψεις του πάνω στο διαχωρισμό σώματος-ψυχής. Ακόμα και ο ορισμός αυτού του θέματος κάνει αποδεκτό εξ αρχής τον δυισμό αυτό. Δυστυχώς, η σύγχρονη νευροφυσιολογία δεν έχει εντοπίσει ακόμη το «κέντρο» της ψυχής στον εγκέφαλο. Νομίζω πως όλα είναι απλά συνάψεις και νευρομεταβιβαστές. Αλλιώς, πώς δρουν τα ψυχοφάρμακα;

Ο Popper είναι ένας αισιόδοξος λάτρης της σύγχρονης εποχής. Υπέρμαχος του ανθρώπινου πνεύματος και ανθρωπιστής.

Ένα εξαιρετικό βιβλίο που δίνει διεξόδους στη σημερινή δύσκολη εποχή!

Καρλ Πόππερ
Η ζωή είναι επίλυση προβλημάτων
Σκέψεις για την επιστήμη
την ιστορία & την πολιτική
Εκδόσεις Μελάνι 2011
Μετάφραση Ηλίας Κρίππας

Συνέχεια ανάγνωσης