Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης, ο μεγάλος Έλληνας θεατρικός συγγραφέας, έγραψε το Μαουτχάουζεν, το μοναδικό του πεζογράφημα, το 1963. Σε αυτό το έργο εξιστορεί τις εμπειρίες του στη διάρκεια των δύο ετών (1943-1945) κράτησής του στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Μαουτχάουζεν. Διαβάζοντας το βιβλίο είναι αναπόφευκτη η σύγκριση με το Εάν αυτό είναι ο άνθρωπος του Primo Levi. Ο Levi γράφει παγερά, απόκοσμα, σαν από άλλον πλανήτη, χωρίς συναίσθημα. Καταγράφει γεγονότα με την αμείλικτη διαφάνεια ενός φωτογραφικού φακού.
Ο Καμπανέλλης γράφει ανθρώπινα. Πονάει, θλίβεται, πικραίνεται, μισεί, εκδικείται, ερωτεύεται. Αναδεικνύει τη δύναμη της ανθρώπινης αξιοπρέπειας μέσα από τη δαντική κόλαση των Ες Ες. Οι μαρτυρίες των βασανισμών αναρίθμητες, ο θάνατος -καλύτερα η διαρκής ανάσα του Χάρου στο σβέρκο σου- μόνη σίγουρη καταφυγή, η εξαθλίωση μόνιμος συνοδοιπόρος σε μια πορεία εκμηδένισης της προσωπικότητας. Κι όμως, η ζωή δεν χάνει τη φλόγα της, σαν το φύτρο του αγριόχορτου που ξεπροβάλει μέσα από την παγωνιά του χιονιού. Κι ο έρωτας διαποτίζει κάθε σημείου αυτού του φρικτού στρατοπέδου, που η στάχτη από τα καμένα κορμιά είναι περισσότερη κι από το χώμα.
Κι όμως αυτές οι Κυριακές ήταν οι μέρες του έρωτα στο Μαουτχάουζεν.
Το αλληλοκοίταγμα επί ώρες ατέλειωτες ανέβαζε στα μεγάλα και βαθιά μάτια την επιθυμία σ’ όλη της την ιερότητα και το σπαραγμό.
Κι ένιωθες ένα τράνταγμα στα πόδια, έτσι σαν κάποιος χωμένος βαθιά μέσα στη γη να βροντούσε ένα θεόρατο ταμπούρλο.
Αν οι φράχτες ξαφνικά φεύγανε… άντρες και γυναίκες θα χιμούσαν για μια λυσσασμένη αλληλαρπαγή.
Τα μισοπεθαμένα κοκαλιάρικα σώματα θα κυλιούνταν αγκαλιασμένα πάνω στα χόρτα και στα χώματα, θα πονούσαν, θα σκούζανε, θα πεθαίνανε…
Μαουτχάουζεν
Ιάκωβος Καμπανέλλης
Κέδρος 1981 (24η έκδοση 2011)
Το Βήμα 2012
Συνέχεια ανάγνωσης
