Πριν από πολύ καιρό, στα φοιτητικά μου χρόνια, είχα πάρει ένα βιβλίο από έναν πάγκο, «Άνθρωποι και Ποντίκια», σε μετάφραση Κοσμά Πολίτη. Το βιβλίο ήταν συγκλονιστικό, η μετάφραση πολύ καλή και η επίγευση που άφηνε στον αναγνώστη στυφή.
Τώρα, ξαναδιάβασα το κείμενο από το πρωτότυπο. Δεν είχε καμία σχέση με αυτό που γνώριζα. Η γραφή στην αμερικανική της Καλιφόρνιας ήταν τελείως διαφορετική από την απόδοσή της στην ελληνική. Οι περιγραφές των τοπίων στην αγγλική, ανώτερη από κάθε -άριστη κατά τα άλλα- ελληνική μετάφραση. Οι διάλογοι ζωντανοί και αληθινοί, στην αργκό της Αμερικανικής Δύσης. Ένας λόγος που θα ήθελα να γνωρίζει πολλές γλώσσες είναι για να διαβάζω τα βιβλία στη γλώσσα που έχουν γραφτεί.
Ο νομπελίστας John Steinbeck έχει φτιάξει ένα στιλέτο μυτερό και κοφτερό, που αν σε ακουμπήσει και μόνο, σού αφήνει βαθιά πληγή. Στην ηθική σου, την αντίληψή σου για τον άνθρωπο, την αξία της ζωής, το χρόνο, τη λήθη και τη λογική.
Τελικά πράγματι, «ένα βιβλίο που αξίζει να διαβάσεις, αξίζει και να το ξαναδιαβάσεις».
On Mice and Men
John Steinbeck (1937)
Penguin Books 2006