Cosmic connections

Μία από τις απορίες που μου έχουν δημιουργηθεί διαβάζοντας για τη Θεωρία της Σχετικότητας είναι η εξής: Όταν κάποιος ταξιδεύει συχνά με αεροπλάνο, ο χρόνος τρέχει πιο αργά για αυτόν (σύμφωνα με την Ειδική Θεωρία, όσο αυξάνεται η ταχύτητα διαστέλλεται ο χρόνος). Όταν όμως βρίσκεται στον αέρα -και επομένως πιο μακριά από την Γη- η βαρύτητα της Γης προκαλεί μικρότερη στρέβλωση του χωροχρόνου, οπότε ο χρόνος τρέχει ταχύτερα απ’ ό,τι αν ο παρατηρητής βρισκόταν στην επιφάνεια του πλανήτη, όπου η βαρύτητα είναι μεγαλύτερη και κάνει το χρόνο να επιβραδύνει (Γενική Θεωρία). Τι είναι προτιμότερο λοιπόν για να κερδίσεις λίγα μsec ζωής; Να ταξιδεύεις περισσότερο με αεροπλάνο ή να καθίσεις στ’ αυγά σου;

Ο Lawrence Krauss είναι θεωρητικός φυσικός και καταπληκτικός ομιλητής. Σε αυτή την ομιλία στο Λονδίνο παρουσιάζει με ενάργεια τη σχέση μας με τη φυσική, την επιστήμη και το σύμπαν. «Παρά το γεγονός ότι είμαστε τελείως ασήμαντοι και το μέλλον είναι άθλιο, πρέπει να απολαμβάνουμε την εφήμερη στιγμή που περνάμε στο φως του Ήλιου».

Κορυφαία αποσπάσματα θα βρείτε:

  • κάθε άτομο στο σώμα μας ήταν κάποτε σε ένα άστρο που πέθανε – είμαστε αστερόσκονη (20:48)
  • γιατί το σπουδαιότερο προνόμιο του να είσαι επιστήμονας είναι η δυνατότητα να κάνεις λάθος (23:21)
  • γιατί κάθε φορά που εισπνέουμε παίρνουμε τουλάχιστον δέκα άτομα οξυγόνου από την τελευταία εκπνοή του Ιούλιου Καίσαρα, όταν ξεψυχώντας ψέλλιζε «κι εσύ τέκνον Βρούτε;» (34:27)
  • πώς η γενική και ειδική Θεωρία της Σχετικότητας επηρεάζει την καθημερινή ζωή μας (42:53)

Αν διαθέτετε 45 λεπτά αξίζει να δείτε αυτό το video (αν και η σκηνοθεσία είναι κακή). Θα το απολαύσετε!


Lawrence Krauss on Cosmic Connections from The School of Life on Vimeo.

Συνέχεια ανάγνωσης

Κακή επιστήμη

Ο Ben Goldacre είναι γνωστός από το βιβλίο του Bad Science. Είναι γιατρός και κυνηγάει την «κακιά επιστήμη». Βασικά την ξεμπροστιάζει και έχει πάρα πολλά παραδείγματα κακής επιστήμης. Όπλα του ο ορθολογισμός και η στατιστική.

Σε πρόσφατο συνέδριο, ένας από τους σπουδαιότερους medical statisticians, με χιλιάδες αναφορές σε εργασίες του, είπε: «Είναι πιθανότερο μια καλοσχεδιασμένη εργασία να δώσει στατιστικώς μη σημαντικά αποτελέσματα». Δείτε επίσης ένα πολύ ενδιαφέρον paper του Γιάννη Ιωαννίδη, από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων: Why Most Published Research Findings Are False.

Συνέχεια ανάγνωσης

Χήτταρα

Ο Lee Cronin είναι χημικός και ασχολείται με την ανόργανη βιολογία. Προσπαθεί δηλαδή να βρει πώς ξεκίνησε η ζωή πάνω στη Γη και να «ξανατρέξει» τις ίδιες διαδικασίες. Μόνο που αντί για ζωή βασισμένη στον άνθρακα, προσπαθεί να «φτιάξει» ζωή αποκλειστικά με ανόργανα υλικά.

Νομίζω ότι πέφτει σε κάποια βασικά λάθη και αυτό μάλλον οφείλεται στην έλλειψη «βιολογικής παιδείας»:

  • Προσπαθώντας να υποστηρίξει τη θεωρία του, βάζει μέσα την Εξέλιξη και το Δαρβινισμό. Λέει ότι η Εξέλιξη πρεσβεύει ότι επιβιώνει ο πιο προσαρμοσμένος οργανισμός (survival of the fittest). Αυτό βέβαια ουδέποτε το είπε ο Δαρβίνος. Οφείλεται σε παραμόρφωση της θεωρίας του από μεταγενέστερούς του. Άλλωστε αυτή η φράση αποτελεί ταυτολογία (κυκλική λογική). (Ο πιο προσαρμοσμένος επιβιώνει και επομένως επιβιώνει ο πιο προσαρμοσμένος.) Στην πραγματικότητα, ένας Αμερικανός φιλόσοφος και συγγραφέας, ο Herbert Spencer, που διατύπωνε δαρβινικές και λαμαρκιανές εξελικτικές απόψεις, έπεισε το Δαρβίνο -για λόγους καλύτερης κατανόησης της θεωρίας του από το ευρύ κοινό- να εκφράσει τη φυσική επιλογή ως την επιβίωση του καταλληλότερου (1). Επίσης, ουδέποτε ο Δαρβίνος είπε ότι επιβιώνει ο δυνατότερος (survival of the strongest). Και αυτό αποτελεί μεταγενέστερη διαστρέβλωση και μεταφορά της θεωρίας του Δαρβίνου στις πολιτικές και κοινωνικές επιστήμες, και οδήγησε στο ρατσισμό. Η ουσία της θεωρίας του Δαρβίνου είναι η παρατήρηση ότι επιβιώνει ο οργανισμός που αφήνει (ή έχει τη δυνατότητα να αφήσει) τους περισσότερους απογόνους. Ο Lee Cronin μπερδεύει την Εξέλιξη (που βασίζεται στην αναπαραγωγή) με τη δομική μετατροπή και πρακτικά επέκταση των μορφών που παράγουν (όντως αυτόματα) τα ανόργανα μόριά του. Αυτό όμως απέχει πολύ από την Εξέλιξη του Δαρβίνου.
  • Επίσης, ο Cronin διατυπώνει -με βάση την παραπάνω στρεβλή αφετηρία- τον ορισμό της ζωής: η ύλη που εξελίσσεται. Όσο και να προσπαθεί να παρουσιάσει τη θεωρία του ως μια κομψή και «εξελιγμένη» διατύπωση της ζωής, δυστυχώς αποτυγχάνει. Ως ζώσα ύλη θεωρείται αυτή που αναπαράγεται με βάση καθορισμένο πρότυπο που κωδικοποιείται από το DNA.

Ωστόσο, θα συμφωνήσω μαζί του στην απάντηση που δίνει στο τέλος, ότι είναι 100% σίγουρος πως σε κάποιο μέρος του Σύμπαντος υπάρχει ζωή που δεν βασίζεται στον άνθρακα, αλλά σε άλλες ανόργανες μορφές μοριακής «συσπείρωσης».


____________________
(1) Κριμπάς Κ.Β. (2009) Δαρβινισμός και η ιστορία του έως τις μέρες μας. Εκδόσεις Ωκεανίδα. σελ. 135.

Συνέχεια ανάγνωσης