Κατηγορία: σκέψεις

1. Πέρα από το ποινικό, από πού κι ως πού ένας ηγούμενος ασχολείται με οικονομικές υποθέσεις; Οι ανταλλαγές συμπεριλαμβάνονται στα της ασκητικής ζωής;

2. Όσο δεν διαχωρίζεται το Κράτος από την Εκκλησία, κάθε παπάς/καλόγερος θα μπορεί να «πουλάει μούρη».

3. Πόσο ηλίθιος μπορεί να είσαι για να πηγαίνεις να χειροκροτάς μπροστά στα κανάλια έναν πολιτικό/παπά/καλόγερο; Εκτός αν τα παίρνεις, οπότε θεμιτόν στις μέρες μας…

4. Όλοι κόπτονται για την αναεξαρτησία της δικαιοσύνης, αλλά όλοι την (κατα)κρίνουν.

Steve was among the greatest of American innovators — brave enough to think differently, bold enough to believe he could change the world, and talented enough to do it. By building one of the planet’s most successful companies from his garage, he exemplified the spirit of American ingenuity. By making computers personal and putting the internet in our pockets, he made the information revolution not only accessible, but intuitive and fun. And by turning his talents to storytelling, he has brought joy to millions of children and grownups alike. Steve was fond of saying that he lived every day like it was his last. Because he did, he transformed our lives, redefined entire industries, and achieved one of the rarest feats in human history: he changed the way each of us sees the world.
Barack Obama

I’m truly saddened to learn of Steve Jobs’ death. Melinda and I extend our sincere condolences to his family and friends, and to everyone Steve has touched through his work. Steve and I first met nearly 30 years ago, and have been colleagues, competitors and friends over the course of more than half our lives. The world rarely sees someone who has had the profound impact Steve has had, the effects of which will be felt for many generations to come. For those of us lucky enough to get to work with him, it’s been an insanely great honor. I will miss Steve immensely.
Bill Gates

Steve Jobs was the greatest inventor since Thomas Edison. He put the world at our fingertips.
Steven Spielberg

The magic of Steve was that while others simply accepted the status quo, he saw the true potential in everything he touched and never compromised on that vision.
George Lucas

People sometimes have goals in life. Steve Jobs exceeded every goal he set himself.
Steve Wozniak

Πριν από οκτώ χρόνια πέθανε ένας άνθρωπος. Ορθολογιστής, αγνωστικιστής, ακέραιος. Ένας άνθρωπος καλλιεργημένος, απλός, ήπιος. Ένας άνθρωπος από αυτούς που θαυμάζεις σιωπηλά και αποζητάς την αξία τους όταν χαθούν.

Κάποτε αυτός ο άνθρωπος μου είχε διηγηθεί μια προσωπική του ιστορία:

Όταν ήμουν φαντάρος, ένα βράδυ που είχα έξοδο, επέστρεφα στο λόχο αργοπορημένος. Υπήρχε ένας συντομότερος δρόμος για το στρατόπεδο, που αν τον έπαιρνα θα έφτανα πολύ νωρίτερα. Αυτός ο δρόμος ήταν ένα μικρό μονοπάτι που περνούσε μπροστά από το νεκροταφείο. Οι ντόπιοι με είχαν προειδοποιήσει: «Μην περάσεις ποτέ από ‘κει βράδυ. Τα φαντάσματα των πεθαμένων κυκλοφορούν γύρω από το νεκροταφείο και τρομοκρατούν τους περαστικούς. Κάποιοι πέθαναν από το φόβο τους! Μην περάσεις ποτέ από ‘κει!». Είχα όμως αργήσει και αν δεν ήθελα να φάω φυλακή έπρεπε να περάσω από το νεκροταφείο. Φαντασιοπληξίες των ντόπιων, σκέφτηκα, και πήρα το μονοπάτι.

Το σκοτάδι ήταν πυκνό. Το φεγγάρι ψηλά, φέτα. Το βήμα μου γρήγορο, πλησίαζα στο νεκροταφείο. Ξαφνικά, διακρίνω από μακριά δύο λευκές φιγούρες μπροστά στο νεκροταφείο. Μειώνω ταχύτητα και πλησιάζω. Οι φιγούρες διακρίνονται καλύτερα τώρα. Ακούω και ψιθύρους. Φαντάσματα; Έσβησα αμέσως τη σκέψη από το μυαλό μου και προχώρησα. Δεν υπάρχουν τέτοια πράγματα. Και στο κάτω-κάτω, τι θα μου κάνουν; Ακόμα κι αν υπάρχουν, αερικά είναι, μόνο να με τρομάξουν μπορούν. Ε, δεν θα τρομάξω. Ξανατάχυνα το βήμα και πλησίασα. Σε λίγο ήμουν δίπλα τους. Καλησπέρα συνάδελφε! Αργοπορημένος; είπε ο ένας. Καλησπέρα! Ναι, τρέχω να προλάβω το βραδινό προσκλητήριο! Καληνύχτα παιδιά!

Ήταν δύο ναύτες. Επέστρεφαν κι αυτοί στη μονάδα τους και είχαν πάρει το ίδιο μονοπάτι. Έφτασα στο λόχο έγκαιρα και όλο το βράδυ γελούσα με τη σύμπτωση και την περιπέτεια που μου σκάρωσε η τύχη!

Στα αυτιά ενός παιδιού δέκα ετών, αυτή η ιστορία ακούστηκε θαυμαστή. Ένα υπέροχο παράδειγμα θάρρους, ορθολογισμού, καθαρότητας πνεύματος, νηφάλιας κρίσης, και λήψης γρήγορης και σωστής απόφασης σε μια δύσκολη στιγμή! Η ιστορία καρφώθηκε στη μνήμη μου σαν βέλος. Σφηνώθηκε όπως κάποιες φορές συμβαίνει με εμπειρίες που φαίνονται ασήμαντες, αλλά μπορούν να καθορίσουν τη ζωή σου.

Πολλές παρόμοιες ιστορίες ακολούθησαν. Όλες θαυμαστές, αλλά κυρίως απόλυτα λογικές. Ο άνθρωπος αυτός πράγματι καθόρισε τη ζωή μου. Και ίσως την καθορίζει ακόμη, αφού η επανακαλωδίωση (rewiring) του εγκεφάλου μου που προκάλεσε, λειτουργεί ακόμα. Και προκαλεί επανακαλωδίωση και σε άλλους.

Αυτός ο άνθρωπος πέθανε πριν από οκτώ χρόνια. Αλλά ζει ακόμη στις συνάψεις μου.

Το International Slavery Museum του Liverpool είναι ένα μνημείο για την ανθρωπότητα. Ένα μνημείο που κρατάει αναμμένη τη συλλογική μνήμη της κοινωνίας. Η σκλαβιά, που σχετικά πρόσφατα στην ιστορία του ανθρώπινου γένους άρχισε να καταδικάζεται ως αποτρόπαιη από τη δυτική κοινωνία, εκτίθεται στο μουσείο, σε όλη της τη φρίκη. Αυτή η ντροπή για τον άνθρωπο γίνεται σύμβολο αξιοπρέπειας και η οδύνη που προκαλεί κρατάει ζωντανή την ελπίδα για το μέλλον της ανθρωπότητας.

Καραβιές νέγρων έφυγαν από τις δυτικές ακτές της Αφρικής (πάνω από τέσσερα εκατομμύρια μέσα σε τρεις αιώνες) με καράβια που απέπλεαν από το Liverpool. Διέσχιζαν τον Ατλαντικό, άδειαζαν το «φορτίο» στην Αμερική (Βόρεια και Νότια) και επέστρεφαν με τον χρυσό των ιθαγενών Ινδιάνων ξανά στην Ευρώπη.

Στο International Slavery Museum μπαίνεις σε ένα «τούνελ» χρόνου και βγαίνεις λίγο διαφορετικός. Λίγο πιο «νέγρος».

Πριν από λίγες ημέρες βρέθηκα στο Μουσείο Μοντέρνας και Σύγχρονης Τέχνης Tate του Liverpool. Εκεί λειτουργούσε έκθεση του μεγάλου Βέλγου ζωγράφου René Magritte. Ο Magritte είναι πραγματικά ένας τεχνίτης της παραπλάνησης. Ένας άνθρωπος ο οποίος είχε δηλώσει ότι «η ζωγραφική είναι πολύ βαρετή», παγιδεύει τον εγκέφαλό σου, χωρίς να το θέλεις, σε ένα κύκλο πραγματικότητας-σουρρεαλισμού. Έναν κύκλο ύπουλο, αέναο, που όσο προσπαθείς να τον σταματήσεις και να ξεφύγεις απ΄ αυτόν, τόσο αυτός σε ρουφάει σαν καταβόθρα και σε ενσωματώνει στους πίνακές του.

Σε μια γωνιά το βλέμμα μου καρφώθηκε σε έναν μικρό πίνακα. Κάπου τον ξέρω, είπα, κάπου τον έχω ξαναδεί. Ήμουν σίγουρος ότι αυτό το φανάρι, αυτό το δέντρο, αυτός ο ουρανός, μού ήταν γνωστά. Ένας πίνακας γεμάτος φως. Σκοτάδι και φως. Λήθη και γνώση. Ζωή και θάνατο. Και τότε ο εγκέφαλός μου πήρε φωτιά. Τον είχα δει κάπου σε ένα βιβλίο. Ναι, πρέπει να ήταν ένα εξώφυλλο. Ένα εξώφυλλο από βιβλίο που έχω διαβάσει. Ήταν από το βιβλίο του Γιώργου Γραμματικάκη, Η Αυτοβιογραφία του Φωτός.

Πιο κάτω είδα ένα από τα πολύ γνωστά έργα του, με τα οποία παίζει με την πραγματικότητα και το φανταστικό, σαν να κοροϊδεύει το θεατή: μία πίπα και από κάτω η επιγραφή “This is not a pipe”. (Ο ίδιος πίνακας υπάρχει και στα γαλλικά “Ceci n’est pas une pipe”.) Πέρα από την κατάφωρη παραβίαση της λογικής μου και την πυροδότηση εκατομμυρίων συνάψεων στον εγκέφαλό μου για να καταλάβω τον πίνακα, συνέβη και κάτι ακόμα: θυμήθηκα το εξώφυλλο ενός άλλου βιβλίου που διάβασα: The man who mistook his wife for a hat του Oliver Sacks. Σε αυτό το εξώφυλλο υπάρχει ένα καπέλο και από κάτω η επιγραφή “Ceci est ma femme”. Έμοιαζαν τόσο αυτά τα δύο: ύφος, γραμματοσειρά, τεχνοτροπία, διαστρέβλωση της πραγματικότητας. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, έψαξα αμέσως για αυτό το βιβλίο. Στο οπισθόφυλλο βρήκα: “Cover illustration by Paul Slater after Magritte’s The Betrayal of Images.

Τόσες συμπτώσεις; Τόσες φορές ο Magritte στη ζωή μου;

Ζούμε τις τελευταίες συσπάσεις του μυϊκού συστήματος, ακούσιες, ασυντόνιστες, ενός τέρατος, είκοσι εννέα ετών, που κοιτάζει πανικόβλητο το Χάρο κατάματα. Ένας δράκος που φτύνει φωτιά καθώς ξεψυχάει. Ωστόσο, τώρα είναι που μπορεί να κάνει το μεγαλύτερο κακό.

Τριάντα επτά χρόνια από την ίδρυση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. Οι ιστορικοί προσπαθούν να εξηγήσουν την πορεία του κόμματος και τη συμβολή του στη νεότερη ιστορία της δημοκρατίας μας. Οι υποστηρικτές νοσταλγούν. Οι αντίπαλοι κατηγορούν. Οι ονειροπόλοι αναπολούν.

Τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι προφανή: Τι χρειάζεται ο τόπος; Τι πρέπει να γίνει; Μας λείπουν οι ηγέτες; Μας λείπει η ιδεολογία;

Οι ηγέτες πέθαναν, τουλάχιστον οι μεγάλοι. Πάνε οι εποχές που ένας άνθρωπος καθόριζε τύχες λαών, μιλούσε και οι απεργίες σταματούσαν, καθοδηγούσε και ενέπνεε τον πολίτη. Κωνσταντίνος Καραμανλής ο Πρεσβύτερος, Ανδρέας Παπανδρέου, Κολ, Μιτεράν. Πάνε. Ίσως, ο μόνος εναπομείνας μεγάλος ηγέτης είναι ο Ομπάμα.

Οι ηγέτες πέθαναν και οι ιδεολογίες πνέουν τα λοίσθια. Ο κομμουνισμός κατέρρευσε, ο άκρατος καπιταλισμός οδήγησε στις φούσκες και ο συνδυασμός τους, ο κομμουνισμός με τον ασύδοτο καπιταλισμό της Κίνας, φαντάζει σαν τον μεγάλο κινεζικό δράκο να απειλεί την ανθρωπότητα.

Τι μας λείπει λοιπόν; Η απλή λογική. Ο κοινός νους. Ο ηγέτης χωρίς κοινή λογική μπορεί να γίνει τύραννος. Και η ιδεολογία που της λείπει η υλοποίηση καταντάει ηλίθια εμμονή.

Κοινή λογική λοιπόν. Κοινός νους. Ορθολογισμός. Χάσαμε το δρόμο. Μόνο με τη λογική μπορούμε να τον ξαναβρούμε. Ας κάνουμε τη λογική το νέο ηγέτη που θα μας εμπνεύσει μια νέα ιδεολογία. Παραγωγική, πρακτική, εφαρμόσιμη. Και τότε δεν θα χρειαζόμαστε ούτε ηγέτες, ούτε ιδεολογίες, ούτε επετείους.

Χτες παρευρέθηκα σε μια κοινωνική εκδήλωση. Οι περισσότεροι ήταν βέβαια Βέλγοι. Η συζήτηση κατέληξε φυσικά στο θέμα της χρεωκοπίας της Ελλάδας.

-Πώς είναι η κατάσταση στην Ελλάδα;
-Δύσκολα, πολύ δύσκολα.
-Δηλαδή;
-Μειώσεις μισθών, ύφεση…
-Μάλιστα. Και τι θα κάνετε; Θα πουλήσετε την Ακρόπολη;

(περισσότερα…)