Κατηγορία: πολιτισμός

Η Ευαγγελία Παράσχου, μουσικολόγος – κιθαρίστα, έκανε το δεύτερο μεταπτυχιακό της στο Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας, της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Α.Π.Θ. Το θέμα της διπλωματικής εργασίας της ήταν “Η ευρωπαϊκή μούσα: από τους εθνικούς ύμνους στη Eurovision”. Διάβασα την εργασία με ενδιαφέρον, αλλά κυρίως με ευχαρίστηση. Ένα κείμενο μεστό, χωρίς περιττούς πλατειασμούς, συνεκτικό και κατατοπιστικό. Τι είναι η Eurovision; Ένας θεσμός που αναδεικνύει τις εθνικές κουλτούρες των κρατών της Ευρώπης; Ένα πανηγυράκι φτηνού “βλαχο-ποπ”; Υπάρχει εθνική μουσική ή μουσικά έθνη; Πώς οι εθνικοί ύμνοι συμβάλουν στη διατήρηση (ή τη δόμηση) των εθνικών μύθων; Ένα πολύ όμορφο και ενδιαφέρον πόνημα.

Συνέχεια ανάγνωσης

-Πόσες κιθάρες μπορούν να χωρέσουν σε ένα θέατρο; Πενήντα; Εκατό; -Μάλλον ακόμη περισσότερες.

-Πόσες προσπάθειες μηνών χρειάζονται για να εκτεθείς με αξιοπρέπεια στο κοινό; Στον εαυτό σου; -Αμέτρητες.

-Πόση δουλειά απαιτείται για να οργανώσεις μια συνάντηση δέκα ορχηστρών σε ένα σημείο, από όλη την Ελλάδα; -Πολλή και ανεκτίμητη.

-Πόσες μελωδίες χωρούν στον εγκέφαλό σου πριν αυτός ξεχειλίσει από ευφορία και έκσταση; Μία; Δέκα; -Ύστερα από το πρώτο λεπτό που θα αρχίσει η μουσική δεν έχει σημασία.

Σήμερα η Αντωνιάδειος Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών της Βέροιας γέμισε νεανικές φιλοδοξίες, προσπάθειες και μουσικές εκτελέσεις. Τόσος συμπυκνωμένος πολιτισμός σε ένα τόσο μικρό χώρο. Συγχαρητήρια σε όλους!

Συνέχεια ανάγνωσης

Το φλάουτο κελαηδούσε. Η κιθάρα τραγουδούσε. Το φλάουτο έτρεχε. Η κιθάρα το κυνηγούσε. Το φλάουτο κρύφτηκε. Η κιθάρα το έψαχνε. Το φλάουτο χόρευε. Η κιθάρα το ακολουθούσε. Το φλάουτο ορμούσε. Η κιθάρα βουτούσε. Το φλάουτο μοιρολογούσε. Η κιθάρα βογκούσε. Το φλάουτο έτρεμε. Η κιθάρα το παρηγορούσε.

Λίγοι είχαμε την ευκαιρία εχθές το βράδυ να απολαύσουμε μια μάχη ανάμεσα σε δύο όπλα, δυνατά, επικίνδυνα, αιμοβόρα: ένα φλάουτο και μία κιθάρα. Οι μαχητές-χειριστές τους τους φέρθηκαν ωραία, άξια, με σεβασμό. Τα όπλα σίγησαν. Οι ακροατές διαλύθηκαν ήσυχα με τις κλαγγές κρεμασμένες στ’ αυτιά τους. Και μια σταγόνα αίμα από μια αμυχή στα αμυγδαλοειδή σώματά τους.

duoterpsis.eparaschou.gr

Συνέχεια ανάγνωσης

Σήμερα οι Guitar Heroes έδωσαν μια συναυλία που δικαιώνει το όνομά τους. Μέσα σε ένα χώρο παγωμένο, με τα χνώτα μας να υγροποιούνται σε κάθε εκπνοή, με τα δάχτυλα ξυλιασμένα, οι ηρωικοί κιθαριστές έπαιξαν, δημιούργησαν μουσική, ανακαλωδίωσαν τους εγκεφάλους των ακροατών τους και παρήγαγαν πολιτισμό.

Μέσα σε ένα παγωμένο περιβάλλον, μια χούφτα άνθρωποι ζεσταίνουν καρδιές. Αν όλοι οι Έλληνες οργανώνονταν σε νησίδες δουλειάς, ανά δεκάδες, μοχθώντας σιωπηλά, και παράγοντας έργο, η Ελλάδα θα ήταν σε καλύτερη κατάσταση.

Συνέχεια ανάγνωσης

Πριν από λίγες ημέρες βρέθηκα στο Μουσείο Μοντέρνας και Σύγχρονης Τέχνης Tate του Liverpool. Εκεί λειτουργούσε έκθεση του μεγάλου Βέλγου ζωγράφου René Magritte. Ο Magritte είναι πραγματικά ένας τεχνίτης της παραπλάνησης. Ένας άνθρωπος ο οποίος είχε δηλώσει ότι «η ζωγραφική είναι πολύ βαρετή», παγιδεύει τον εγκέφαλό σου, χωρίς να το θέλεις, σε ένα κύκλο πραγματικότητας-σουρρεαλισμού. Έναν κύκλο ύπουλο, αέναο, που όσο προσπαθείς να τον σταματήσεις και να ξεφύγεις απ΄ αυτόν, τόσο αυτός σε ρουφάει σαν καταβόθρα και σε ενσωματώνει στους πίνακές του.

Σε μια γωνιά το βλέμμα μου καρφώθηκε σε έναν μικρό πίνακα. Κάπου τον ξέρω, είπα, κάπου τον έχω ξαναδεί. Ήμουν σίγουρος ότι αυτό το φανάρι, αυτό το δέντρο, αυτός ο ουρανός, μού ήταν γνωστά. Ένας πίνακας γεμάτος φως. Σκοτάδι και φως. Λήθη και γνώση. Ζωή και θάνατο. Και τότε ο εγκέφαλός μου πήρε φωτιά. Τον είχα δει κάπου σε ένα βιβλίο. Ναι, πρέπει να ήταν ένα εξώφυλλο. Ένα εξώφυλλο από βιβλίο που έχω διαβάσει. Ήταν από το βιβλίο του Γιώργου Γραμματικάκη, Η Αυτοβιογραφία του Φωτός.

Πιο κάτω είδα ένα από τα πολύ γνωστά έργα του, με τα οποία παίζει με την πραγματικότητα και το φανταστικό, σαν να κοροϊδεύει το θεατή: μία πίπα και από κάτω η επιγραφή “This is not a pipe”. (Ο ίδιος πίνακας υπάρχει και στα γαλλικά “Ceci n’est pas une pipe”.) Πέρα από την κατάφωρη παραβίαση της λογικής μου και την πυροδότηση εκατομμυρίων συνάψεων στον εγκέφαλό μου για να καταλάβω τον πίνακα, συνέβη και κάτι ακόμα: θυμήθηκα το εξώφυλλο ενός άλλου βιβλίου που διάβασα: The man who mistook his wife for a hat του Oliver Sacks. Σε αυτό το εξώφυλλο υπάρχει ένα καπέλο και από κάτω η επιγραφή “Ceci est ma femme”. Έμοιαζαν τόσο αυτά τα δύο: ύφος, γραμματοσειρά, τεχνοτροπία, διαστρέβλωση της πραγματικότητας. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, έψαξα αμέσως για αυτό το βιβλίο. Στο οπισθόφυλλο βρήκα: “Cover illustration by Paul Slater after Magritte’s The Betrayal of Images.

Τόσες συμπτώσεις; Τόσες φορές ο Magritte στη ζωή μου;

Συνέχεια ανάγνωσης

De Gentse Feesten (οι Γιορτές της Γάνδης) είναι ένα φεστιβάλ που ξεκίνησε το 1843 και επιβιώνει ως σήμερα. Άρχισε ως ένα μικρό πανηγύρι σε ένα χωριό και σήμερα είναι ένα ένα ευρωπαϊκό πολιτιστικό δρώμενο σε μια μεγάλη πόλη. Φέτος έγινε από τις 16 έως τις 25 Ιουλίου. Δέκα ολόκληρες ημέρες γλεντιού, μουσικής, ξεγνοιασιάς και μπύρας. Αυτήν την περίοδο δεν λειτουργεί τίποτα στην πόλη της Γάνδης. Όλα είναι κλειστά (εκτός βέβαια από τα τουριστικά καταστήματα, τα εστιατόρια και τις μπυραρίες). Ακόμα και τα νοσοκομεία λειτουργούν με προσωπικό ασφαλείας. Δεν προγραμματίζουν χειρουργεία, παρά μόνο για έκτακτα περιστατικά. Είναι ουσιαστικά οι μόνες ημέρες πραγματικών διακοπών. Δεν κάθονται ούτε την περίοδο Χριστουγέννων-Πρωτοχρονιάς. Οπότε για τους κατοίκους της Γάνδης είναι μια ουσιαστική γιορτή.
(περισσότερα…)

Συνέχεια ανάγνωσης

Στο Μουσείο Διακόσμησης της Γάνδης μπορείς να βρεις χαρακτηριστικά δείγματα βελγικής τεχνοτροπίας του περασμένου αιώνα. Μπορείς επίσης να βρεις και δείγματα παλιότερα (baroque, rococo, νεοκλασικά, art nouveau, art deco). Όλα πολύ χαριτωμένα εκθέματα σε ένα μικρό και πολύ ενδιαφέρον μουσείο. Υπήρχαν επίσης και εκθέματα μοντέρνας τέχνης. Αυτό που δεν κατάλαβα ήταν η παρουσία δύο Playmobil ανάμεσα στα εκθέματα. Το ένα ήταν ένας αστροναύτης που κρυφοκοιτούσε μέσα σε μια ασημένια τσαγιέρα και το άλλο ένας ιππότης με ένα δράκο στην ασπίδα του δίπλα σε μια σουπιέρα art deco. Πολύ περίεργη παρέμβαση αυτού που σχεδίασε την έκθεση!

Τέχνη και φιλοσοφία (=τρόπος σκέψης και θεώρησης των πραγμάτων) πάνε μαζί.

Συνέχεια ανάγνωσης

Χτες βρέθηκα στην παρουσίαση του νέου βιβλίου του Πέτρου Τατσόπουλου στο Public της Τσιμισκή. Η παρουσίαση ξεκίνησε με 17 άτομα. Προς το τέλος είχαν μαζευτεί όχι περισσότερα από 40. Είναι απογοητευτικό σε μια μεγάλη πόλη σαν τη Θεσσαλονίκη να υπάρχει τόσο φτωχή συμμετοχή σε εκδηλώσεις πολιτισμού. Βέβαια, δεν είναι απρόσμενο. Όπως φαίνεται, το 43,8% των Ελλήνων δεν διαβάζει βιβλία (στοιχεία του ΕΚΒ 2004).

Η συζήτηση κύλησε ομαλά, αλλά κατέληξε σε συζήτηση για το θέμα των ημερών: το ντοκιμαντέρ 1821. Αναμενόμενο.

Συνέχεια ανάγνωσης

Ο Καρυοθραύστης του Tchaikovsky παίζεται στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, από σολίστ των Μπαλέτων Bolshoi και μαθητές της Ακαδημίας των Μπαλέτων Bolshoi (τα τσικό των Bolshoi). Κάποια παιδιά ήταν πραγματικά αστέρια.

Μου έκανε εντύπωση ότι τη χτεσινή παράσταση παρακολούθησε πολύς κόσμος, κυρίως νέος κόσμος και πολλά παιδιά. Παράξενο για μια πόλη σαν τη Θεσσαλονίκη. Κάτι αλλάζει;

Συνέχεια ανάγνωσης

Ένα από τα άσχημα αυτής της πόλης είναι η αδράνειά της. Δεν κινείται τίποτα. Κι ό,τι κινείται καρκινοβατεί. Σε μια πολιτιστικά νεκρή πόλη (δείτε το φετινό πρόγραμμα του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης) οι νησίδες πολιτισμού είναι δυσεύρετες. Και οι περισσότερες προσπάθειες χάνονται στην ανοργανωσιά, την αμάθεια, το συντηρητισμό και …την πολιτική.

Η Χορωδία Ενηλίκων του Δήμου Θερμαϊκού ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2008 από το Πολιτιστικό Κέντρο του δήμου. Άρχισε δειλά, αλλά δυναμικά. Σιγά-σιγά άρχισε να φουντώνει. Συμμετείχαν πολλοί άνθρωποι, άλλος για να περνάει την ώρα του, άλλος για να κάνει δημόσιες σχέσεις, άλλος απλά γιατί αγαπούσε τη μουσική. Μέσα σε 15 περίπου μήνες εμφανίστηκε επτά φορές.

Όλα ξεκίνησαν από το μηδέν. Με μουσικά κομμάτια απλά και δύσκολα. Ελληνικά και ξένα. Οι παρουσιάσεις ήταν από καλλιτεχνική άποψη μέτριες. Ήταν όμως βασικά αξιοπρεπείς.

Η χορωδία έγινε με το πέρασμα των μηνών συνεκτική. Ένας ζωντανός οργανισμός. Τα μέλη της αγάπησαν και αγαπήθηκαν. Οι πρόβες έγιναν συχνότερες και χωρίς καλά-καλά να το καταλάβουμε η πρόοδος ήταν εμφανής. Τα κομμάτια έβγαιναν ευκολότερα. Ο παλμός της χορωδίας ως συνόλου είχε αντίκτυπο στην ερμηνεία των κομματιών. Τίποτα δεν θύμιζε τη χορωδία στο ξεκίνημά της.

Η διδασκαλία των μουσικών κομματιών ήταν το δυσκολότερο μέρος αυτής της χορωδίας. Οι περισσότεροι χορωδοί δεν γνώριζαν μουσική. Δεν διάβαζαν νότες. Δεν είχαν καμία μουσική παιδεία. Κι όμως, τραγουδούσαν. Και τραγουδούσαν καλά, γιατί αγαπούσαν αυτό που έκαναν. Και γιατί είχαν έναν άνθρωπο να τους καθοδηγεί και να τους εμπνέει. Άλλωστε, κανείς δεν είχε στόχο κάποιου είδους μουσικό πρωταθλητισμό. Κάναμε μουσική για εμάς, για την ψυχή μας.

Αυτό λοιπόν το όνειρο διήρκεσε μόλις 15 μήνες. Πριν από λίγες ημέρες, ο αντιδήμαρχος και Πρόεδρος του Πολιτιστικού Κέντρου, Τατιανός Μάγγος, μάς ανακοίνωσε την προσωρινή διακοπή της λειτουργίας της χορωδίας, για κάποιους απροσδιόριστους υπηρεσιακούς λόγους του δήμου. Αυτό ήταν! Σαν να έπεσε μια βόμβα στη χορωδία και διαλύθηκαν τα πάντα. Όλοι αντέδρασαν. Προκλήθηκε χάος. Κάποιοι διαμαρτυρήθηκαν. Ύστερα από πρωτοβουλία κάποιων χορωδών και για να μη διακοπεί η λειτουργία της χορωδίας, ο Πρόεδρος του Πολιτιστικού Κέντρου αποφάσισε την αντικατάσταση της μαέστρου από άλλη, «με καλύτερες σπουδές, μεταπτυχιακά, μεγαλύτερο βιογραφικό, που θα πετύχει το ίδιο αποτέλεσμα με λιγότερες πρόβες και βέβαια το ρεπερτόριό της θα είναι αποκλειστικά ελληνικό». Όλοι καταλάβαμε βέβαια τι είχε συμβεί και ποιοι ήταν οι πραγματικοί λόγοι αυτής της κίνησης. Ας σημειωθεί ότι αυτούς τους 15 μήνες ο Πρόεδρος του Πολιτιστικού Κέντρου έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για τη χορωδία. Σε αυτό το διάστημα επισκέφτηκε τους χορωδούς ουσιαστικά μία (1) φορά! Και αυτή ύστερα από τις διαμαρτυρίες των χορωδών.

«Αποφασίζομεν και διατάσσομεν» λοιπόν! Η μαέστρος δεν μάς κάνει. Παρουσιάζει ξένα κομμάτια που δεν αρέσουν στους ψηφοφόρους μας στο λαό. Τι είναι δηλαδή μια μαέστρος; Ένα μπουζί αυτοκινήτου που κάηκε. Την αλλάζουμε και δεν τρέχει μία. Φέρνουμε μια άλλη και συνεχίζει η μηχανή να δουλεύει κανονικά. Σαν να μην έγινε τίποτα.

Αχ, Τατιανέ, αν είχες λίγη ιδέα από πολιτισμό. Οι καλλιτέχνες δεν ανέχονται φίμωτρο. Η τέχνη είναι ελεύθερη, αν προσπαθήσεις να την χειραγωγήσεις, την πάτησες.

Λυπάμαι. Πρώτα-πρώτα γιατί χάθηκε μια νησίδα φωτεινή, μια όαση ελευθερίας και δημιουργίας σ’ αυτή τη νεκρή πόλη. Λυπάμαι που για άλλη μια φορά φορά, ο πολιτισμός πέφτει θύμα της πολιτικής και των πολιτικάντηδων. Λυπάμαι που ένας άνθρωπος με απίστευτη όρεξη για δουλεία θα θαφτεί πίσω από ένα γραφείο ενός περιφερειακού δήμου, κάτω από ένα πάκο χαρτιά, να βγάζει φωτοτυπίες ή να βάζει σφραγίδες. Λυπάμαι ακόμα περισσότερο για τους χορωδούς που κατάπιαν το χάπι και έκλεισαν το στόμα. Και λυπάμαι αηδιάζω με αυτούς που μεγαλόστομα εξαπέλυαν φιλιππικούς και στο τέλος χειροκρότησαν τον αντιδήμαρχο.

Δεν μετανιώνω για τη συμμετοχή μου στη χορωδία. Ήταν 15 ευχάριστοι μήνες. Μια φωτεινή περίοδος στη μαυρίλα αυτής της πόλης. Καλή συνέχεια!

Συνέχεια ανάγνωσης