Η μυστηριώδης φλόγα της βασίλισσας Λοάνα

Ο Τζιανμπατίστα Μποντόνι (χαϊδευτικά Γιάμπο) είναι ένας εξηντάχρονος έμπορος παλιών βιβλίων. Ύστερα από ένα εγκεφαλικό παθαίνει αμνησία και προσπαθεί να ξαναβρεί τη ζωή του μέσα από βιβλία, δίσκους και κόμικς. Το δεύτερο εγκεφαλικό τον ρίχνει σε κώμα. Μέσα στην ομίχλη του μυαλού του ξαναζεί τη ζωή του με έναν ανορθόδοξο τρόπο, προσπαθώντας να εκπληρώσει ένα όνειρο: να βρει τη χαμένη (και μοναδική) αγάπη του, τη Λίλα.

Η «Βασίλισσα Λοάνα» είναι το αριστούργημα του Έκο. Μια ελεγεία στη μετέωρη ανθρώπινη υπόσταση, με (πιθανότατα) αυτοβιογραφικά στοιχεία. Ένα έπος της χαμένης παιδικής μας αθωότητας. Μια ιστορική αναδρομή στα σημαντικότερα γεγονότα των τελευταίων δεκαετιών, με έμφαση στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, από μια άλλη και πολύ λίγο γνωστή οπτική: με τα μάτια του επαρχιώτη της φασιστικής Ιταλίας του Μουσολίνι.

Όπως πάντα ο Έκο είναι χειμαρρώδης, διεισδυτικός, αναλυτικός, εξαντλητικός, τρυφερός, παραστατικός, συγκλονιστικός. Το τέλος του βιβλίου (που γενικά πιστεύω πως είναι το καλύτερο κομμάτι ενός έργου) είναι υπέροχο.

Ο κυριότερος όμως λόγος που αγάπησα το βιβλίο είναι η κρυμμένη, μυστική και πανάρχαια αμφιβολία που κατατρύχει την ανθρώπινη ύπαρξη: όχι η αμφιβολία της μετά θάνατον ζωής ή η αμφιβολία της ύπαρξης του Θεού, αλλά η βασανιστική και αναπάντητη ερώτηση «είμαι πράγματι αυτό που νομίζω πως είμαι;».

Δεν μπορώ να αντισταθώ στον πειρασμό να παραθέσω μερικά αποσπάσματα από το βιβλίο:

Πόσες ώρες θα πρέπει να πέρασα πάνω από αυτή τη σελίδα! Αλλά ακόμα και στις άλλες, ορισμένες έγχρωμες (και ανέτρεχα σε αυτές χωρίς να δίνω σημασία στην αλφαβητική σειρά, λες και ακολουθούσα τη μνήμη των δαχτύλων μου): τα σαρκώδη μανιτάρια, που τα πιο όμορφά τους ήταν τα δηλητηριώδη, ο πεισματάρης μυγοκτόνος με το κόκκινο καπέλο και τις άσπρες βούλες, η παξίνα με το επίβουλο κίτρινο χρώμα της, το άσπρο ξανθόδερμο, ο ύπουλος βωλίτης ο σατανάς, η σαρκόσφαιρα σαν παχιά χείλη που ανοίγονταν σ’ ένα μορφασμό˙ κι έπειτα τ’ απολιθώματα, με το μεγαθήριο, το μαστόδοντα και το μόα˙ τα αρχαία μουσικά όργανα (η ραμσίνγκα, το ελεφαντίσιο κέρας, το βούκινο, το λαούτο, η ριμπέκα, η αιολική άρπα και η άρπα το Σολομώντα)˙ οι σημαίες όλου του κόσμου (με χώρες που λέγονταν Κίνα και Κοχιγκίνα, Μαλαμπάρ, Κονγκό, Ταμπόρ, Μαράτες, Νέα Γρανάδα, Σαχάρα, Σαμόα, Σάντουιτς, Βλαχία, Μολδαβία)˙ τα οχήματα όπως το λεωφορείο, ο φαέθων, η βικτώρια, το λαντό, το κουπέ, το καμπ, το σάλκι, η ντιλιγκέντσα, το ετρουσκικό άρμα, το δίτροχο άρμα, ο ελεφάντινος πύργος, το κάρο, η μπερλίνα, το φορείο, το κλειστό φορείο, το έλκηθρο, η σούστα, το καμπριολέ˙ τα ιστιοφόρα (κι εγώ που νόμιζα ότι είχα προσλάβει από ποιος ξέρει ποια μυθιστορήματα θαλασσινών περιπετειών όρους όπως γολετόμπρικο και μετζάνα, κοντραμετζάνα, μπέλμπερι, γάμπια, μαΐστρα, τρίγκος, παρουκέτο, βελάγιο, τρότσα, φλόκος και κοντραφλόκος, μπούμα, πίκι, μπομπρέσο, κόφα, μούρα, όρτσα τη ράντα, λοστρόμε του σατανά, μα τις χίλιες μπομπάρδες, βροντές του Αμβούργου, μπόντζα λα μπάντα, πάρτε βόλτα στα όρτσα, αδέρφια από την Ακτή!)˙ και ακόμα, τα παλιά όπλα, το ρόπαλο με τα καρφιά, ο βούρδουλας, η σπάθα του δήμιου, το χαντζάρι, το τρίκοπο εγχειρίδιο, το ξιφίδιο, η αλαβάρδα, το αρκεβούζιο, η μπομπάρδα, ο κριός, ο καταπέλτης˙ και η γραμματική των εραλδικών συμβόλων, η κορυφή, η ζώνη, η πεδιάς, η δοκίς, ο τελαμών, ο πάλος, ο σταυρός, το πλαίσιο, το πρόσθετο τετράγωνο, η αγρείφνα, ο σφην… Αυτή θα πρέπει να ήταν η πρώτη εγκυκλοπαίδεια της ζωής μου και σίγουρα θα την ξεφύλλισα αμέτρητες φορές. Τα περιθώρια των σελίδων ήταν τριμμένα, πολλά λήμματα υπογραμμισμένα, μερικές φορές είχε στο πλάι γρήγορες σημειώσεις από ένα παιδικό χέρι, τις περισσότερες φορές ήταν αντιγραφή δύσκολων λέξεων. Αυτός ο τόμος είχε εξαντληθεί μέχρι τελικής πτώσεως και φύλλα του ήδη ξεκολλούσαν.

Αλλά ποιος μου λέει ότι όλα αυτά που θυμήθηκα μέσα σ’ αυτό τον ύπνο μού συνέβησαν στ’ αλήθεια; Ίσως η μητέρα και ο πατέρας μου να μην είχαν αυτή την όψη, να μην υπήρξε ποτέ ο δόκτωρ Όζιμο ή ο Άντζελο ο Αρκούδης, να μην έζησα ποτέ τη νύχτα του Βαλόνε. Κι ακόμα χειρότερα, να έχω ονειρευτεί ότι ξυπνώ σ’ ένα νοσοκομείο, ότι έχασα τη μνήμη μου, ότι έχω μια γυναίκα που λέγεται Πάολα, δύο κόρες και τρία εγγόνια. Δεν έχασα ποτέ τη μνήμη μου, είμαι ένας άλλος -κι ένας θεός ξέρει ποιος- που βρέθηκε κατά λάθος σ’ αυτή την κατάσταση (κώμα ή λήθη) και όλα τ’ άλλα είναι μορφές που αναδύθηκαν χάρη στις οφθαλμαπάτες της ομίχλης, πράγμα που είναι απλώς μια ένδειξη ότι η ζωή μου ήταν ένα όνειρο. Ανέφερα ένα απόσπασμα. Και αν όλα τ’ άλλα αποσπάσματα που ανέφερα στο γιατρό, στην Πάολα, στη Σίβυλλα, στον εαυτό μου, δεν ήταν παρά το προϊόν του ίδιου επίμονου ονείρου; Τότε δεν θα υπήρξαν ποτέ ο Καρνούτσιο, ο Έλιοτ, ο Πάσκολι, Ουισμάν και όλα τ’ άλλα που θεωρούσα εγκυκλοπαιδική ανάμνηση. Το Τόκιο δεν είναι η πρωτεύουσα της Ιαπωνίας. Ο Ναπολέων, όχι μόνο δεν πέθανε στην Αγία Ελένη, αλλά δεν γεννήθηκε καν, αν κάτι υπάρχει έξω από μένα είναι ένα παράλληλο σύμπαν, όπου ποιος ξέρει τι συμβαίνει ή τι έχει συμβεί, ίσως οι όμοιοί μου -κι εγώ ο ίδιος- έχουμε δέρμα καλυμμένο από πράσινα λέπια και τέσσερις πτυσσόμενες κεραίες πάνω απ’ το μοναδικό μάτι μας.

Αν όμως Κάποιος προβάλλει μια ταινία απευθείας στον εγκέφαλό μου; Μπορεί να είμαι ένας εγκέφαλος μέσα σε κάποιο διάλυμα μέσα σ’ ένα σκεύασμα, μέσα στο γυάλινο δοχείο όπου είδα τους όρχεις του σκύλου μέσα σε φορμόλη, και κάποιος μου στέλνει ερεθίσματα για να με κάνει να πιστέψω ότι έχω σώμα και ότι υπήρξαν και άλλοι γύρω μου -ενώ υπάρχουν μόνο ο εγκέφαλος και ο Διεγέρτης του. Αλλά αν είμαστε εγκέφαλοι σε φορμόλη, μπορούμε να θεωρήσουμε δεδομένο ότι είμαστε εγκέφαλοι σε φορμόλη ή να ισχυριστούμε ότι δεν είμαστε;

Στο συναρπαστικό σύνολο βέβαια συμβάλλει η εικονογράφηση και η καταπληκτική μετάφραση της Έφης Καλλιφατίδη.

Εκδόσεις: Ελληνικά Γράμματα

Συνέχεια ανάγνωσης

Newmarket

Το Newmarket είναι μια μικρή πόλη της Αγγλίας λίγο έξω από το Cambridge. Έχει περίπου 14.000 κατοίκους και 5.000 άλογα. Όπου κι αν κοιτάξεις βλέπεις άλογα. Τα 2.500 είναι για αγώνες και τα υπόλοιπα για αναπαραγωγή. Στο Newmarket βρίσκεται ένα μεγάλο ερευνητικό ίδρυμα, το Animal Health Trust, με νοσοκομείο για άλογα και μικρά ζώα.

Το συνέδριο είχε ως κεντρικό θέμα την αναισθησία του αλόγου. Πολύ ενδιαφέρουσες ήταν οι διαλέξεις για τη φυσιολογία του αναπνευστικού και του κυκλοφορικού. Πραγματικά, αυτά τα ζώα είναι αξιοθαύμαστα για το πώς καταφέρνουν να στέλνουν τεράστιες ποσότητες οξυγόνου στα μιτοχόνδρια των μυών τους και να πετυχαίνουν τέτοιες επιδόσεις.

Και το εγγλέζικο ανέκδοτο του συνεδρίου: A 90-year old man goes to his doctor. After the clinical examination the doctor writes a prescription and gives him some advise. Some weeks later the doctor meets the old man in a cafe with a gorgeous blond with him.

– Doc: What are you doing here my friend? Are you crazy?

– Old man: Why doc? I am doing exactly what you told me!

– Doc: What did I tell you?

– Old man: You said “Get a hot mom and be chearfull”.

– Doc: Oh no my friend. I said “You ‘ve got a heart murmur and be carefull”!

Μήπως ο παππούς χρειαζόταν ΩΡΛ αντί για καρδιολόγο;

Συνέχεια ανάγνωσης

Ελληνική γλώσσα και διαδίκτυο

Είναι ευχάριστο να αναπτύσσεται προβληματισμός για την ελληνική γλώσσα κάπου στο διαδίκτυο. Τέτοιες «νησίδες» αισιοδοξίας χρειαζόμαστε στην ελληνική κοινωνία. Το ελληνικό internet έχει αξιοθαύμαστες γωνιές.

Η ελληνική γλώσσα είναι ένα καταπληκτικό εργαλείο επικοινωνίας. Ο λαός μας έχει μια πολύ ωραία παροιμία: «το εργαλείο κάνει τον τεχνίτη». Όσο καλός τεχνίτης κι αν είσαι, δεν μπορείς να αναδείξεις το ταλέντο σου αν έχεις μόνο μία σμίλη κι ένα σφυρί. Βέβαια, υπάρχουν πάντα και οι εξαιρέσεις για να επιβεβαιώνουν τον κανόνα (βλ. τα Απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη).

Η κοινή πεποίθηση ότι η ελληνική γλώσσα επιβίωσε με ελάχιστες (συγκριτικά με άλλες γλώσσες) μεταπτώσεις και τροποποιήσεις, από την αρχαιότητα έως σήμερα, λόγω του συντηρητισμού της, σηκώνει μεγάλη συζήτηση. Το σίγουρο είναι ότι η ελληνική γλώσσα είναι δυναμική και αφομοιωτική. Έτσι, σήμερα μπορούμε να λέμε «η πόρτα, της πόρτας», αλλά δύσκολα θα πούμε «τα ταξιά» ή «τα σιντιά». Ίσως σε πενήντα-εκατό χρόνια να μιλάμε έτσι, αλλά όχι σήμερα.

Είναι επίσης αλήθεια ότι η ελληνική γλώσσα είναι προβληματική στη σχέση της με την πληροφορική. Από τη χρήση των τόνων μέχρι τις πτώσεις (ονομαστική, γενική κ.λπ.), τους αριθμούς και τα γένη. Π.χ. σε διάφορα συστήματα διαχείρισης περιεχομένου (CMS) εμφανίζονται διάφορα τραγελαφικά: «Καλημέρα Γιάννης!», «αποστολή στον Γιάννης» κ.λπ. Αυτό, το θεωρώ ένα εγγενές μειονέκτημα της γλώσσας μας που την κάνει βραδύτερη και υποδεέστερη όταν χρησιμοποιείται για σχεδιασμό ιστοσελίδων. Στο ερώτημα «γιατί να χρησιμοποιούμε ελληνικά στο internet» η απάντηση είναι «γιατί το internet γίνεται πιο φιλικό στον Έλληνα χρήστη και γιατί τα greeklish δεν είναι γλώσσα».

Το σημαντικότερο πρόβλημα όμως στο ελληνικό internet είναι κατά τη γνώμη μου η χρήση μη ενιαίας ορολογίας. Στους αγγλόφωνους δικτυακούς τόπους (αυτό είναι το ελληνικό τού website; ) όλοι ΠΑΝΤΟΤΕ γράφουν το menu με τον ίδιο τρόπο. Αντίθετα στους ελληνικούς, άλλος γράφει μενού, άλλος επιλογές, άλλος κατάλογος επιλογών κ.ο.κ. Σε όλες τις επιστήμες η ορολογία είναι η βάση επικοινωνίας των επιστημόνων. Όπου υπάρχει διφορούμενη ή διττή ερμηνεία επικρατεί σύγχυση. Πρέπει λοιπόν οι «ειδικοί» (φιλόλογοι, πληροφορικοί κ.ά.) να ορίσουν έναν κώδικα επικοινωνίας στο ελληνικό internet.

Δεν έχει μεγάλη σημασία πώς θα λέμε μια λέξη μεταφρασμένη από τα αγγλικά, αλλά έχει τεράστια σημασία ΝΑ ΤΗΝ ΛΕΜΕ ΟΛΟΙ με τον ίδιο τρόπο. Θα προτιμούσα να λέμε ΟΛΟΙ και ΠΑΝΤΟΤΕ το CD σιντί (και μάλιστα να το κλίνουμε), παρά άλλος να το λέει οπτικό δίσκο, άλλος συμπαγή δίσκο και άλλος συμπακτωμένο δίσκο (τα έχω δει όλα αυτά). Το καλύτερο βέβαια είναι να βρίσκουμε μια καθαρόαιμη ελληνική λέξη κάθε φορά.

Επειδή πιστεύω ότι πρέπει να συντηρούμε αυτόν τον συντηρητισμό τής γλώσσας μας, είμαι διστακτικός στους νεωτερισμούς. Μού «χτυπάει» άσχημα στ’ αυτιά το «ταξιά». Δεν είναι ακόμη δόκιμο. Το ίδιο άσχημα μού «χτυπάει» στα μάτια το ατονικό. Δεν βρίσκω ικανοποιητική δικαιολογία την βιασύνη. Όταν γράφουμε κάτι για να το διαβάσουν πολλοί, το διπλοελέγχουμε. Και δεν μιλάω για δύο-τρία λαθάκια σε είκοσι σειρές κείμενο…

Συνέχεια ανάγνωσης

Το νήμα

Γιατί;

Γιατί ένας άνθρωπος να φεύγει νέος; Πριν χορτάσει τη ζωή. Πριν χαρεί τη ζωή. Μπορείς ποτέ να χορτάσεις τη ζωή;

Γιατί ένας άνθρωπος να φεύγει νέος; Πριν τον χορτάσει η ζωή. Πριν τον χαρεί η ζωή. Μπορεί ποτέ η ζωή να χορτάσει έναν άνθρωπο;

Γιατί η απώλεια πονάει τόσο πολύ; Είναι η απώλεια που πονάει; Είναι ο φόβος; Είναι η σκέψη ότι μπορεί να συμβεί και σ’ εσένα;

Πώς να παρηγορηθείς; Πώς να παρηγορήσεις; Ποιον να κατηγορήσεις; Πού να βρεις στήριγμα; Γιατί ο Θεός είναι τόσο άδικος; «Δεν είναι άδικος. Είναι δίκαιος. Δεν είναι μόνο δίκαιος. Αλίμονο αν ήταν μόνο δίκαιος. Είναι και φιλεύσπλαχνος.» Τότε γιατί;

Πώς να συνεχίσεις τη ζωή σου χωρίς ένα κομμάτι της; Πώς να το ξεπεράσεις; Πώς να συγκρατήσεις τη λογική σου να μην ξεστρατίσει σε ανισόρροπα μονοπάτια; «Τα δάκρυα ξεπλένουν την ψυχή από τον πόνο.» Τα δάκρυα στερεύουν. Γιατί τόσος πόνος;

Γιατί;

Συνέχεια ανάγνωσης

Δικτυακή ασφάλεια: Ας γελάσω…

Χτες έπαθα μεγάλη πλάκα. Κάποιος μπήκε στον υπολογιστή μου και άρχισε να ψάχνει τα αρχεία μου! Για κακή του (και καλή μου) τύχη ήμουν μπροστά στον υπολογιστή και το κατάλαβα αμέσως. Βρήκε password, μπήκε στον server που έχω το site και άρχισε να γράφει και να σβήνει. Τρελάθηκα! Μπροστά στα μάτια μου υποκλοπή στοιχείων!

Σβήνω και τους δύο υπολογιστές (σε λιγότερο από ένα λεπτό από τη στιγμή που το κατάλαβα). Παίρνω βαθιά ανάσα, βγάζω τα καλώδια του δικτύου και τους ξανανοίγω. Αγωνία μέχρι να βεβαιωθώ ότι δεν υπήρχε σοβαρή βλάβη. Πράγματι, στον έναν υπολογιστή δεν δούλευε ο internet explorer. Μικρό το κακό. Κάνω αμέσως backup τη mysql και αρχίζω να σβήνω ένα-ένα με το χέρι τα αρχεία που μού είχε εγκαταστήσει για να με υποκλέπτει. Όλα μέσα στο system32 των WinXP. Κάτι executables, κάτι βιβλιοθήκες dll, μού πήρε ώρα να επαναφέρω τα συστήματά μου. Τώρα τι αρχεία αντέγραψε, δεν έχω ιδέα. Θα μου πείτε, δεν έχω και τίποτα απόρρητο. Η ιδέα όμως ότι κάποιος μπορεί να μπει στον υπολογιστή σου και να αντιγράψει τα αρχεία σου, είναι εξωφρενική!

Χτες και σήμερα το site έκανε διακοπές γι’ αυτό το λόγο. Ήθελα να σιγουρευτώ ότι όλα πάνε καλά. Το Σαββατοκύριακο θα αλλάξω το λειτουργικό του server σε Linux.

Πάρτε το απόφαση. Δεν υπάρχει σωτηρία. Ό,τι και να κάνουμε, όσο είμαστε δικτυωμένοι κινδυνεύουμε να μας υποκλέψουν.

Συνέχεια ανάγνωσης

Εγκλήματα

Έχουν περάσει πάνω από δύο χρόνια από την έναρξη του πολέμου στο Ιράκ (19 Μαρτίου 2003). Η επίσημη αναφορά (ως τώρα) για τις απώλειες Αμερικανών στρατιωτών είναι 1.768 νεκροί και 13.438 τραυματίες. Η εκτίμηση για τους τραυματίες είναι 15.000-42.500. Επίσημη αναφορά για τους νεκρούς Ιρακινούς δεν υπάρχει. Εκτιμάται ότι είναι 22.850-25.881 (πηγή www.antiwar.com). Και ο πόλεμος συνεχίζεται…

Ο απολογισμός ενός πολέμου είναι πάντα φρικτός. Εκτός όμως από την απώλεια ανθρώπινων ζωών, υπάρχουν και άλλες, οι οποίες δεν φαίνονται άμεσα, αλλά είναι περισσότερο καταστροφικές μακροπρόθεσμα. Π.χ. η οικολογική καταστροφή της περιοχής που ονομαζόταν Μεσοποταμία (μεταξύ των ποταμών Τίγρη και Ευφράτη). Το πλούσιο οικοσύστημα της περιοχής έχει επιβαρυνθεί σοβαρά από τα κατάλοιπα των πολεμικών επιχειρήσεων.

Μια άλλη κρυφή απώλεια, που πέρασε στα ψιλά, θεωρώ πως είναι η λεηλασία του μουσείου της Βαγδάτης. Αν η εισβολή στο Ιράκ είναι έγκλημα κατά του ιρακινού λαού, η εισβολή στο μουσείο είναι έγκλημα κατά ολόκληρης της ανθρωπότητας και της Ιστορίας της. Πού και πού εμφανίζονται κάποια από τα κλοπιμαία σε κάποιο μουσείο της Δύσης, το οποίο ως προστάτης και θεματοφύλακας της παγκόσμιας κληρονομιάς αναλαμβάνει τη «σωτηρία και προστασία» του αντικειμένου (κάτι σαν τα μάρμαρα του Παρθενώνα). Τα περισσότερα βέβαια βρίσκονται ήδη σε ιδιωτικές συλλογές.

Συνέχεια ανάγνωσης

Ο Χριστός ξανασταυρώνεται

Ο Καζαντζάκης σε μια σκηνή τού «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» βάζει δυο παπάδες να «τρώνε» τα γένια τους. Για κάτι τέτοιες αναφορές παραλίγο να αφοριστεί. Όταν διάβασα αυτό το έργο θαύμασα την αλληγορία, τον έντονο συμβολισμό και την ισχυρή διορατικότητα του μεγάλου αυτού συγγραφέα, που με έχει στιγματίσει.

Τις τελευταίες μέρες βλέπω τέτοιες σκηνές να παίζονται στα κανάλια και να κάνουν το γύρο του κόσμου. Πού είσαι Νίκο να δεις πώς σταυρώνουν σήμερα τον Χριστό; Πού είσαι Χριστέ να δεις τον τόπο σου πώς σταυρώνεται ακόμα;

Για άλλη μια φορά κάποιοι καταρρακώνουν τα ράσα που φόρεσαν άγιοι άνθρωποι.

Συνέχεια ανάγνωσης

Πάπας Ιωάννης-Παύλος Β’

Είκοσι επτά χρόνια σε ένα αξίωμα αμφιλεγόμενο. Πνευματικός ηγέτης ενός δισεκατομμυρίου ανθρώπων, αρχηγός κράτους, «αντιπρόσωπος» του Θεού στη γη. Έχρισε αγίους κατηγορούμενους για ναζιστικά εγκλήματα, ζήτησε συγγνώμη γιατί το Βατικανό δεν έκανε αρκετά για να αποτρέψει το ολοκαύτωμα των Εβραίων. Ρηξικέλευθος, αλλά διατηρώντας τον συντηρητισμό του παπικού κράτους. Νεωτεριστής, αλλά πιστός στις αρχές του χριστιανισμού.

Πώς να χαρακτηρίσεις έναν τέτοιο άνθρωπο; Όπως λέει και ο Καζαντζάκης, τέτοιες προσωπικότητες είναι απλά μεγάλες ψυχές. Δεν μπορείς να πεις ότι είναι καλές ή κακές, απλά μεγάλες. «Πέρα από το καλό και το κακό», κατά τον Νίτσε.

Συνέχεια ανάγνωσης

Ιστορία των επιστημών και της τεχνολογίας

Η «Ιστορία των επιστημών και της τεχνολογίας» διδάσκεται στην Γ’ τάξη του Ενιαίου Λυκείου. Είναι μία σύνοψη της εξέλιξης των μαθηματικών, της φυσικής, της αστρονομίας και της τεχνολογίας, από την αρχαιότητα έως σήμερα.

Το αντικείμενο είναι πολύ ενδιαφέρον. Ωστόσο, αναρωτιέμαι αν όλα αυτά γίνονται κατανοητά από τα παιδιά. Το κείμενο δεν είναι απλά περίληψη της ιστορίας. Είναι συμπύκνωση γεγονότων, με προσπάθεια επεξήγησης πολλών από αυτά. Οι φιλοσοφικές ανησυχίες των ερευνητών, οι τρέχουσες -ανά εποχή- πεποιθήσεις, τα λογικά άλματα των κορυφαίων επιστημόνων, παρατίθενται το ένα πίσω από το άλλο, σε έναν πυκνογραμμένο λόγο που δε σε αφήνει να πάρεις ανάσα. Τι μένει τελικά στα παιδιά; Άλλο ένα μάθημα βαρετό για τις εξετάσεις.

Για άλλη μια φορά ο μαθητής δεν είναι το επίκεντρο.

Εκδόσεις: Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, υπό την εποπτεία του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Συνέχεια ανάγνωσης

Το κομψό σύμπαν

Σχετικότητα, στοιχειώδη σωματίδια, μαύρες τρύπες, δέκα (ή και έντεκα) διαστάσεις, χώροι Calabi-Yau, βράνες. Ένα συναρπαστικό ταξίδι στον κόσμο της φυσικής. Σε αυτό το απολαυστικό βιβλίο ο συγγραφέας μάς παρουσιάζει τις τελευταίες εξελίξεις στην προσπάθεια του ανθρώπου να περιγράψει το σύμπαν, να βρει τους αρχέγονους νόμους που το διέπουν, να δώσει απάντηση στο πιο παλιό και βαθύ ερώτημα της ανθρωπότητας: πώς (και γιατί) φτιάχτηκε το σύμπαν.

Ο Μπράιαν Γκριν είναι από τις ηγετικές προσωπικότητες στη θεωρία των χορδών, η οποία φιλοδοξεί να γεφυρώσει το κενό ανάμεσα στη γενική σχετικότητα (οι νόμοι του μεγάλου) και την κβαντομηχανική (οι νόμοι του μικρού). Η αφήγησή του είναι πολυσχιδής. Από την παράθεση ιστορικών γεγονότων περνά στη επεξήγηση εννοιών της φυσικής, ύστερα σε σχολιασμούς και κριτική πτυχών της θεωρίας του και των αντιπάλων της. Τέλος, καταθέτει γλαφυρά τις δικές του εμπειρίες από τον συνεχή αγώνα για την ανακάλυψη της αλήθειας.

Τα συναισθήματα που αναβλύζουν είναι πολλά: αγωνία, χαρά, λύπη, απογοήτευση, ενθουσιασμός, αισιοδοξία, απορία, αδιέξοδο. Θα βρεθεί τελικά κάποια θεωρία που να περιγράφει επαρκώς και απόλυτα το σύμπαν; Υπάρχει τέτοια πιθανότητα ή είναι ουτοπία; Μπορούν τα μαθηματικά να συναντήσουν τη φυσική; Κι αν τελικά περιγράψουμε το σύμπαν, μήπως αυτό θα σημάνει και το τέλος του;

Για τους εραστές της επιστήμης, αυτό το βιβλίο είναι πραγματικά καταπληκτικό: περιγραφικό για τον αναγνώστη με μαθηματικές ανησυχίες, κατατοπιστικό για αυτόν που θέλει να μάθει την ιστορία της φυσικής τα τελευταία εκατό χρόνια, ποιητικό για τον φιλόσοφο της ζωής.

Πολύ καλή η μετάφραση. Προσωπικά περίμενα πιο επιμελημένη έκδοση (ιδιαίτερα με απογοήτευσαν τα συνοδευτικά σχήματα).

Μετάφραση: Τάσος Τσιαντούλας
Εκδόσεις: Ωκεανίδα

Συνέχεια ανάγνωσης