Ο Θανάσης Ντινόπουλος ήταν ο πρώτος καθηγητής που γνώρισα ως φοιτητής στο πρώτο έτος της Κτηνιατρικής Σχολής -πριν από είκοσι χρόνια! Ήμουν στην ομάδα του στα εργαστήρια ανατομικής. Μαζί του είχα την πρώτη-πρώτη επαφή με την Κτηνιατρική επιστήμη. Τότε πίστευα πως η ανατομική ήταν ένα απαραίτητο, αλλά ανιαρό μάθημα, που απαιτούσε παπαγαλία. Σήμερα γνωρίζω ότι δομή και λειτουργία είναι αλληλένδετες ιδιότητες της ζωντανής ύλης.
Τον περασμένο χειμώνα βρέθηκα στον «Ιανό« στην Πλατεία Αριστοτέλους, όπου ο Θανάσης Ντινόπουλος παρουσίασε το βιβλίο του «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο – Μια νευροβιολογική ανάγνωση». Όπως λέει και ο τίτλος, πρόκειται για μια «ανάγνωση» του σπουδαίου έργου του Marcel Proust «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο», με τη ματιά ενός νευροεπιστήμονα. Ο συγγραφέας διαβάζει το τεράστιο αυτό έργο (επτά τόμοι, πάνω από 3.000 σελίδες) και σχολιάζει πολλά χωρία, αναλύοντας και εξηγώντας τη λογοτεχνική αφήγηση του Proust με δεδομένα από τη σύγχρονη νευροβιολογική έρευνα. Σε πολλές περιπτώσεις είναι σαν ο Proust να ήξερε (στην πραγματικότητα μάλλον υποψιαζόταν ή διαισθανόταν) αρκετές από τις λειτουργικές διεργασίες που συμβαίνουν στον εγκέφαλο. Ο Proust (και ο Ντινόπουλος) καταπιάνεται με τη συνείδηση, το Εγώ, τον έρωτα, τις αισθήσεις και κυρίως με τη μνήμη.
Το «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο – Μια νευροβιολογική ανάγνωση» είναι ένα ιδιαίτερο βιβλίο. Κάθε έργο εντυπωσιάζει κυρίως για τη σύλληψή του. Πώς μπορεί να γεννηθεί, να μεγαλώσει και να καρπίσει το σπέρμα μιας ιδέας; Πώς ξεπετάγεται από το πουθενά μια ιδέα, μάς ταλαιπωρεί για καιρό, μάς παιδεύει, εδραιώνεται στα κυκλώματα του εγκεφάλου μας, μέχρι τελικά να πάρει μορφή με μελάνι και χαρτί και τότε μόνο να μάς αφήσει στην ησυχία μας, αποκαμωμένους, αλλά ευτυχείς; Και για τον Ντινόπουλο κάπως έτσι θα ήταν αυτό το βιβλίο: ένας δύσκολος τοκετός.
Εκδόσεις: Παρισιάνου
Σημείωση: Το «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο» του Proust προτείνει ο Νίκος Δήμου στο ιστολόγιό του μέσα στα τριάντα βιβλία που ο κάθε καλλιεργημένος άνθρωπος θα έπρεπε να έχει διαβάσει – όχι μόνο επειδή είναι τα καλύτερα, αλλά επειδή είχαν μεγάλη επιρροή και καθόρισαν την πορεία του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Δεν έχω διαβάσει το «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο». Βρήκα όμως ένα λογοπαίγνιο στο διαδίκτυο: είναι χαμένος χρόνος να διαβάσεις τον «χαμένο χρόνο».